رهایی از درد خار پاشنه با روش‌های درمانی خانگی

راه رفتن عادی با به وجود آمدن برآمدگی استخوانی غیر طبیعی در پاشنه پا می‌تواند به یک کار طاقت فرسا تبدیل شود. خار پاشنه یکی از مشکلاتی است که نحوه راه رفتن و حتی زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه در بیش از 15% جمعیت جهان به وجود می‌آید و چندین ماه بعد با بروز علائم و درد خود را نشان می‌دهد. در این مقاله از وب سایت مجله طبی با ما همراه باشید تا با روش‌های درمانی غیر تهاجمی برای خار زیرین پاشنه آشنا شوید.

خار پاشنه چیست؟

بیماری خار زیرین پاشنه (Heel Spur) در واقع یک برآمدگی غیر طبیعی است که در قسمت زیرین پا ایجاد می‌شود. این برآمدگی به مرور زمان با تجمع و رسوب در این بخش شکل می‌گیرد. رسوب غیر طبیعی کلسیم در این بخش به عنوان رشد استخوانی و علت ایجاد خار پاشنه نیز شناخته می‌شود. این بیماری اغلب بدون درد است و فرد می‌تواند به زندگی عادی خود ادامه دهد.

در برخی موارد، این عارضه درد‌های شدیدی در ناحیه پاشنه پا به وجود می‌آورد. خار پاشنه در عکس رادیولوژی به طور واضح مشخص است. برآمدگی ناشی از خار زیرین پاشنه سبب می‌شود تا فشار وارده به رباط‌های پا افزایش یابد. این عارضه در بیش از 15 جمعیت جهان دیده می‌شود.

علت بوجود آمدن خار پاشنه

خار زیرین پاشنه را می‌توان به عنوان یک برآمدگی استخوانی غیر معمول به حساب آورد. این عارضه در طی چندین ماه تجمع رسوبات کلسیمی در ناحیه زیرین پاشنه پا به وجود می‌آید. در ابتدا ممکن است فرد دردی در این بخش احساس نکند. به مرور زمان، این عارضه باعث کشیدگی عضلات و رباط‌های پا می‌شود. کشیدگی مکرر رباط‌های موجود در این بخش، در نهایت پارگی غشای پوشاننده پاشنه پا را به همراه می‌آورد.

کفش نامناسب و مضرات آن برای پا و زانوها

نه تنها تجمع کلسیم، بلکه شرایط بدن نیز می‌تواند احتمال بروز خار زیرین پاشنه را بالا ببرد. در صورتی که رباط و تاندون‌های موجود در بخش کف و پاشنه پا برای مدت طولانی تحت فشار قرار گیرند؛ این عارضه به وجود می‌آید. کشش و فشار تاندون‌های موجود در این بخش نیز به دلایل مختلفی مثل التهاب یا استفاده از کفش نامناسب است. در صورتی که این بخش تحت فشار قرار گیرد؛ بدن برای مقابله با این شرایط اقدام به ساخت بافت پشتیبانی می‌کند. بافت پشتیبان و محافظ این قسمت از جنس استخوان ساخته و به عنوان Heel Spur شناخته می‌شود.

استفاده از کفش نامناسب می‌تواند ساختار زانو را نیز تحت تاثیر قرار دهد و علت ایجاد خار پاشنه شود. پوشیدن کفش با کیفیت پایین برای مدت زمان طولانی، علت صدا دادن زانو به حساب‌ می‌آید. کفش نامناسب باعث اختلال در راه رفتن فرد‌ می‌شود و تخریب تدریجی مفصل زانو را به همراه دارد.

به طور کلی احتمال به وجود آمدن برآمدگی غیر معمول در پاشنه پا، بین ورزشکاران رشته‌های دو ماراتن و پرش بیشتر است. شانس ابتلا به این عارضه تنها محدود به ورزشکاران نمی‌شود. اگر فردی شرایط زیر را داشته باشد؛ شانس به وجود آمدن خار زیرین پاشنه، در کف پای او بالاتر می‌رود:

• اضافه وزن و چاقی
• استفاده از کفش نامناسب
• ناهنجاری در راه رفتن
• دویدن روی سطوح سخت
• افزایش سن و کاهش مقاومت بدن
• داشتن پاهایی با کف صاف یا قوس بیش از حد
• آرتروز
• دیابت

علائم خار پاشنه

عارضه Heel Spur به مرور زمان و در عرض چندین ماه ایجاد می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که در اغلب موارد، فرد دردی در ناحیه پاشنه پای خود احساس نکند. در صورتی که در محل تشکیل خار در کف پا، التهابی به وجود آید؛ درد‌های مزمن و حادی به وجود می‌آورد. در واقع دردی که در این بخش ایجاد می‌شود مربوط به بخش استخوانی تازه ایجاد شده نیست. بیماری خار پاشنه در عکس رادیولوژی به طور مشخص دیده می‌شود. از این روش می‌توان برای تشخیص دقیق این عارضه استفاده کرد.

فشاری که خار تشکیل شده به بخش‌های نرم پا مثل تاندون، رباط‌ها و غشاهای پوشاننده می‌آورد دلیل اصلی درد است. علت اصلی درد، التهاب در این ناحیه است؛ خار و بخش استخوانی تازه تشکیل شده، نقش چندانی ندارند. از علائم شایع بیماری خار پاشنه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد تیز در پاشنه هنگام ایستادن در صبح
• وجود یک درد در پاشنه پا در طول روز
• التهاب و تورم در پاشنه پا
• احساس گرما در کف پا
• به وجود آمدن برآمدگی استخوان مانند کوچک و قابل مشاهده در پاشنه پا

تمامی این علائم، در همه افرادی که خار زیرین پاشنه دارند؛ دیده نمی‌شود. این علائم بسته به شرایط فردی، از حالت خفیف تا شدید هستند. به طور کلی درد ناشی از این عارضه را می‌توان به صورت زیر طبقه بندی کرد:

درد متناوب در پاشنه پا

در این حالت فرد در دوره‌های زمانی به طور مکرر درد در ناحیه پاشنه پای خود احساس می‌کند. بعد از مدتی این درد تسکین می‌یابد ولی این به معنای اتمام کامل درد نیست. بعد از چند هفته یا چند ماه ممکن است درد دوباره به سراغ شخص بیاید. هنگامی که فرد برای مدت طولانی سر پا باشد یا ورزش‌های دارای پرش زیادی انجام دهد؛ درد خود را نمایان می‌کند.

درد مزمن در کف پا ناشی از خار زیرین پاشنه

درد مزمن برخلاف درد متناوب از بین نمی‌رود و پیوسته ادامه می‌یابد. در این شرایط استراحت باعث تسکین کامل درد نمی‌شود. فرد مجبور است راه‌های درمانی مثل جراحی را برای پایان دادن به درد‌های مزمن کف پای خود امتحان کند. این درد گاهی اوقات به حدی می‌رسد که حتی فرد به سختی می‌تواند راه برود.

درد خفیف در پا در اثر رسوب کلسیم

در مراحل اولیه علائم خفیفی در فرد نمایان می‌شوند. فرد در قسمت پاشنه پای خود درد احساس می‌کند. این درد دائمی نیست و در مواقع خاص خود را بروز می‌دهد. هنگامی که فرد برای مدت طولانی سر پا ایستاده باشد؛ چند ساعت بعد این درد ایجاد می‌شود. ممکن است فرد بعد از بیدار شدن از خواب نیز فرد دردی تیز در پای خود احساس می‌کند.

در صورتی که فرد ورزش‌های که حرکات پرشی زیادی داشته باشند انجام دهد؛ احتمال بروز درد در پاشنه پا بیشتر می‌شود. پرش مکرر به خصوص در سطوح سفت، علت ایجاد خار پاشنه به حساب می‌آید.

درد شدید پاشنه پا در اثر التهاب

به مرور زمان درد شدیدتر می‌شود و علائم در سطح پیشرفته تر خود را نشان می‌دهند. بعد از گذشت چندین ماه از رسوب کلسیم در بخش پاشنه پا، تخریب بافت نرم اتفاق می‌افتد. تخریب بافتی صورت گرفته موجب می‌شود که علائم از درد‌های متناوب به التهاب تغییر پیدا می‌کند. اختلال در بافت تشکیل دهنده تنها محدود به پوست و پوشش غشایی نمی‌شود.

فرا خواندن سلول‌های ایمنی به این بخش باعث به وجود آمدن التهاب می‌شود. با ادامه دار شدن روند التهاب علائمی همچون تورم نیز نمایان می‌شود. در این شرایط درد ایجاد شده ادامه دار است و حتی فرد نمی‌تواند به سادگی پای خود را روی زمین قرار دهد.

عوارض خار پاشنه

در صورتی که این بیماری برای مدت زمان طولانی مورد توجه قرار نگیرد و درمان نشود؛ احتمال بروز عوارض خار زیرین پاشنه در فرد بالا‌ می‌رود. تورم در بخش زیرین پا، مهم ترین عارضه جانبی این بیماری به حساب‌ می‌آید. وجود تورم توانایی راه رفتن را از فرد سلب‌ می‌کند. در چنین شرایطی فرد ممکن است برای کاهش درد حین راه رفتن تغییری در الگوی راه رفتن خود به وجود آورد. ایجاد الگوی نادرست در راه رفتن نیز از عوارض خار پاشنه به حساب‌ می‌آید.

درمان قطعی خار پاشنه

Heel Spur یکی از عارضه‌هایی است که به طور مستقیم کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این شرایط حتی راه رفتن ساده نیز به یک مشکل جدی برای بیمار تبدیل می‌شود. برای درمان این بیماری راه‌های مختلفی وجود دارد. این درد با استراحت‌های طولانی مدت تکسین نمی‌یابد. بلند شدن بعد از خواب یا دراز کشیدن‌های طولانی مدت، درد شدیدی در ناحیه پاشنه پا برای فرد ایجاد می‌کند.

در برخی موارد به مرور زمان با راه رفتن درد خار زیرین پاشنه کم‌تر می‌شود؛ اما در تمامی افراد این چنین نیست. در حالت کلی می‌توان موارد زیر را به عنوان روشی برای درمان این عارضه، به حساب آورد.

درمان خار پاشنه در منزل

برای درمان این بیماری در منزل، رعایت رژیم غذایی و استفاده از مواد غذایی ضد التهاب توصیه می‌شود. کاهش التهاب پاشنه پا، بهبودی هرچه سریع‌تر علائم را به همراه دارد. مواد غذایی حاوی اسید چرب امگا 3 همچون محصولات دریایی مثل ماهی و میگو، روغن ماهی، دانه کتان و دانه چیا؛ علائم خار زیرین پاشنه را کاهش می‌دهد. مصرف مواد غذایی فراوری شده، گوشت قرمز، کافئین و سبزیجات زیاد به این افراد توصیه نمی‌شود.

ورزش برای خار پاشنه

انجام حرکات کششی، انعطاف پذیری کف پا را تقویت می‌کنند و با این سازوکار باعث تسکین درد خار پاشنه می‌شوند. کشش ساق پا یک حرکت آسان و در عین حال پرکاربرد برای تسکین درد پاشنه پا است. برای انجام این حرکت فرد باید رو به دیوار بایستد؛ سپس پای آسیب دیده خود را به سمت عقب بکشد. در این شرایط بایستی پاشنه پای خود را به سمت پایین فشار دهد تا بتواند کشش را در این بخش احساس کند. فرد باید پای خود را 15 الی 30 ثانیه در این وضعیت نگه دارد.

قرص درمان خار پاشنه

از داروهای ضد التهابی می‌توان برای کاهش علائم ناشی از التهاب به دلیل تشکیل Heel Spur استفاده کرد. با کاهش التهاب به مرور درد نیز کم‌تر می‌شود. داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی همچون استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن برای درمان خار زیرین پاشنه مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از مکمل ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف برای تقویت دستگاه دفاعی بدن نیز توصیه می‌شود.

پد خار پاشنه

پد مخصوص Heel Spur برای توزیع متوازن وزن بر روی پا کاربرد دارد. این محصول با ساختار منحصر به فردی که دارد؛ به طور کامل بخش پاشنه پا را تحت پوشش قرار می‌دهد. به طور معمول پد محافظتی خار زیرین پاشنه از جنس سیلیکون نرم ساخته می‌شود تا از فشار وارده به پاها را بکاهد. فرد به راحتی می‌تواند در طول روز از پد محافظتی خار زیرین پاشنه استفاده کند. ساختار این محصول به گونه‌ای است که همزمان می‌توان آن را با کفش نیز استفاده کرد. پد خار پاشنه به شکل U انگلیسی ساخته می‌شود و در قسمت انتهایی ضخامت بیشتری دارد.

آمپول خار پاشنه چیست؟

برای تسکین درد خار پاشنه، از آمپول کورتون می‌توان استفاده کرد. به طور کلی داروهای تزریقی کورتیکواستروئیدی می‌توانند در کاهش درد و تورم به وجود آمده در نواحی نزدیک خار تشکیل شده در پاشنه موثر باشند. استفاده از این دارو‌ها به شکل تزریقی باعث می‌شود که اثر درمانی آن‌ها سریع‌تر آغاز شود. در مقایسه با قرص ها، داروهای تزریقی نیز به دلیل زیست دسترسی بالاتر، عملکرد بهتری دارند. استفاده مکرر از این روش، عوارض جانبی خطرناکی از خود به جای می‌گذارد.

بهترین کفش طبی برای خار پاشنه

انتخاب نوع کفش و توجه به کفی آن برای پیشگیری و درمان درد خار زیرین پاشنه، اهمیت زیادی دارد. اصلی‌ترین ویژگی بهترین کفش طبی برای خار تشکیل شده در پا مربوط به پاشنه آن می‌شود. پاشنه کفش در این کفش‌ها به حالتی ساخته می‌شود که به طور کامل بخش انتهایی پا را تحت پوشش قرار دهد. ضخامت زیاد این قسمت در کفش، از وارد شدن ضربه حین راه رفتن به پاشنه پا جلوگیری می‌کند.

برخورد پاشنه پا به زمین در هر قدم، باعث کشیده شدن فاسیا می‌شود. به مرور زمان، این روند به وجود آمدن پارگی‌های میکروسکوپی در این ناحیه را به همراه دارد. یک کفش مناسب، ساختار کف پا را حمایت می‌کند و درد حین راه رفتن را کاهش می‌دهد. از بهترین و بدترین کفش‌ها برای خار زیرین پاشنه می‌توان به کفش‌های تنیس و کفش‌های باله اشاره کرد.

سوالات متدوال