علت درد پاشنه پا در کودکان چیست؟ آیا درد پاشنه پا خطرناک است؟ درد پاشنه پا دردی است که در محل اتصال تاندون به استخوان آشیل پا ایجاد میشود. علل درد پاشنه پا در افراد مختلف بسیار متنوع است. متداولترین علل این دردها شامل: دیسک کمر، خار پاشنه، تورم تاندون آشیل، خمیدگی بیش از حد پا به سمت داخل، شکستگی و التهاب تاندون آشیل است. متاسفانه درد پاشنه پا در مواردی ممکن است به قدری شدید باشد که فرد قادر به انجام هیچ فعالیتی نباشد.
علی رغم اینکه درد پا در نظر بسیاری از افراد چندان جدی به نظر نمیرسد؛ در مواردی با عوارض و ناتوانیهای شدیدی همراه است. برای راهنمایی بیشتر شما در این سری از مقالات مجله طبی قصد داریم در خصوص متداولترین علل درد پاشنه پا صحبت کنیم. مانند همیشه مهمان مقاله ما باشید تا در مورد این موضوع مهم بیشتر بدانید.
علت درد کف پاشنه پا چیست؟
قبل از بررسی پاسخ درد پاشنه پا نشانه چیست؟ باید به خوبی برای شما نفهیم کنیم که منظور از درد پاشنه پا چیست؟ در بعضی از موارد درد پاشنه پا با درد سایر قسمتهای پا اشتباه گرفته میشود. به طور کلی درد پاشنه پا در 3 قسمت از پا یعنی فاشیست کف، پاشنه پا و پشت پاشنه پا (محل اتصال تاندون به استخوان) ایجاد میشود. استخوان پاشنه پا بزرگترین استخوان کف پا است.
زمانی که به مدت طولانی بایستید و یا فعالیتهای زیاد داشته باشید، به دلیل فشار زیاد روی استخوان دچار درد خواهید شد. در موارد زیاد با کمی استراحت این دردها تسکین پیدا میکنند. با این حال در موارد اندک به دلیل فشار زیاد و وارد شدن ضربه لازم است تحت درمان جدی قرار بگیرید. در ادامه متداولترین علل درد کف پا را بررسی خواهیم کرد.
مهمترین علل درد کف پاشنه پا شامل موارد زیر است:
1. ورم کف پا یا التهاب فاشیا؛ علت درد پاشنه پا در افراد دارای وزن زیاد
یکی از علتهای ورم، التهاب و درد کف پا، التهاب فاشیا است. التهاب فاشیای کف پا به دلیل فشار زیاد روی پا ایجاد میشود. افرادی که دچار اضافه وزن هستند در هنگام ایستادن اغلب فشار ناشی از وزن بدن خود را روی یکی از پاها قرار میدهند. این مسئله باعث میشود که به عضلات و استخوان کف پا فشار زیادی وارد شود. التهاب فاشیای کف پا همیشه با تورم همراه نیست! به همین دلیل در صورتی که بیش از یک هفته دچار درد پا بودید، حتما برای بررسی بیشتر با پزشک ارتوپد مشورت کنید.
جالب است که بدانید در بسیاری از موارد در زنان و مردان بیشترین فشار هنگام ایستادن روی پای چپ وارد میشود. بهترین روشهای درمان و جلوگیری از ورم و درد پاشنه پای چپ در زنان و مردان شامل: استفاده از کفش مناسب، فیزیوتراپی، کاهش وزن، ماساژ کف پا و مصرف داروهای ضد التهاب است. توجه داشته باشید! اگر دچار اضافه وزن هستید، از ایستادن طولانی مدت پرهیز کرده و سعی کنید در هنگام ایستادن وزن خود را روی هر دو پا بیاندازید.
2. رگ به رگ شدن و کشیدگی پاشنه؛ علت درد پا بعد از ورزش
اگر جزء افرادی هستید که در طول روز فعالیت زیادی دارید، احتمالا در معرض رگ به رگ شدن، درد بغل پا و کشیدگی پا قرار خواهید داشت. علاوه بر فعالیت طولانی مدت، چنانچه قبل از ورزش کردن عضلات خود را گرم نکرده و پس از نرمش خود را سرد نکنید در معرض رگ به رگ شدگی پا قرار خواهید داشت. به همین دلیل گرم کردن و سرد کردن را جدی بگیرید. برای درمان رگ به رگ شدن کف پا توصیه میشود پاهای خود را در ارتفاع قرار دهید و از کمپرس سرد استفاده کنید.
3. شکستگی استخوان پاشنه پا؛ درد شدید پاشنه پا در حین راه رفتن
زمانی که ضربه شدیدی به پاشنه پا وارد شود، ممکن است این استخوان دچار شکستگی شود. شکستگی استخوان پا با درد بسیار شدیدی همراه است. شکستگی استخوان پاشنه پا باید سریعا درمان شود. متاسفانه در مواردی بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد. چنانچه احساس میکنید که دچار شکستگی پاشنه پا شدهاید، لازم است آزمایش تصویر برداری انجام دهید تا محل شکستگی مشخص گردد. در صورت تایید شکستگی پاشنه پا گچ گرفته میشود.
4. بیماری سِوِر یا آپوفیزیت کالکانه؛ یکی از علل درد پاشنه در کودکان
بیماری آپوفیزیت کالکانه جزء متداولترین علل درد پاشنه پا در کودکان و نوجوانان (سنین ۸ تا ۱۴ سال) است. بیماران مبتلا به سور یا سویر دچار رشد غیر طبیعی تاندون میشوند. به صورتی که رشد تاندونها سریعتر از رشد استخوانها صورت میگیرد. متداولترین عوارض ابتلا به بیماری آپوفیزیت کالکانه التهاب شدید، تورم، قرمزی، لنگیدن، راه رفتن نادرست و درد کف پاشنه پا است. مهمترین علل ابتلا به این بیماری چرخش مچ پا به سمت خارج، التهاب تاندون، خار پاشنه، ضربه و شکستگیهای احتمالی، رگ به رگ شدن، ایجاد قوس پا، کف پای صاف و چاقی است.
زمانی این بیماران به دو طرف پاشنه پاهای خود فشار وارد میکنند، درد بیشتری را احساس خواهند کرد. به همین دلیل نباید از کفشهای دارای کف صاف استفاده کنند. مهمترین روشهای درمان برای بیماری سور شامل: انجام ورزشهای ملایم کششی، مصرف دمنوشهای ضد التهاب و حتی در مواردی گچ گرفتن پا است.
5. التهاب تاندون آشیل؛ درد پاشنه پا در حین ورزش
التهاب تاندون آشیل یکی دیگر از انواع علت درد پاشنه پا است. از لحاظ آناتومی تاندون اشیل عضلهای است که میان عضله مچ پا و استخوان پاشنه پا (در قسمت پشتی پا) قرار دارد. زمانی که به طور ناگهانی میپرید و یا ورزشهای کششی انجام میدهید، تاندون آشیل دچار کشیدگی زیاد میشود. کشیدگی بیش از حد و ناگهانی (در صورتی که بدن شما گرم نباشد) سبب درد و التهاب پا میشود. بی توجهی و عدم درمان این عارضه به مرور زمان ممکن است سبب پارگی این عضله و یا سایر آسیبهای شدید شود. چنانچه تاندون پاهای شما دچار کشیدگی شود با کمی استراحت تسکین پیدا میکند. در صورت پارگی تاندون باید تحت عمل جراحی قرار بگیرید.
6. بورسیت پاشنه پا؛ شایعترین علت بروز دردهای مفصلی
بورسیت پاشنه (بورس رتروکالکانئال) در واقع کیسههای پر از مایع سینوویال است که در اطراف پاشنه پا قرار دارد. این بورسها به دو دسته بورس سطحی و بورس عمقی تقسیم میشوند. انجام کارهای سنگین و فعالیتهای تکراری باعث التهاب بورسها میگردد. التهاب این کیسه باعث میشود که در حین خم شدن دچار درد شدید شوید. جالب است که بدانید بورسیت پاشنه پا جزء علل شایع بروز درد مفصلی است. بنابراین یکی از علل درد ناگهانی پاشنه پا در هنگام ایستادن طولانی مدت، بورسیت پاشنه پا است. برای درمان این عارضه باید با پزشک ارتوپد صحبت کنید تا در صورت امکان برای کاهش التهاب و درد، روش تزریق داروهای استروئیدی انجام شود.
7. خار پاشنه؛ یکی از انواع علت درد پاشنه در زنان
خار پاشنه (Heel Spur) در واقع یک زائده استخوانی است که از قسمت پاشنه پا به سمت بیرون و داخل پوست (یعنی روی رباط) خارج میشود. این عارضه با درد و ترشح استخوانی (سپروفیت) همراه است. برای درمان خار پاشنه باید از داروهای ضد التهابی استفاده کنید تا در حین راه رفتن دچار درد و ناراحتی نشوید. برای کاهش درد پیشنهاد میشود از کمپرس سرد استفاده کنید. سایر روشهای درمانی شامل: تزریق کورتیکواستروئید، فیزیوتراپی، مصرف داروهای مسکن و نهایتا جراحی است. بهترین روش درمان خار پاشنه در طب سنتی نیز شامل: مصرف داروهای ضد التهاب، طب سوزنی و ماساژ کف پا با روغنهای گیاهی گرم است.
8. آرتریت واکنشی؛ علت درد و سوزش پاشنه پا
آرتریت واکنشی به عارضهای میگویند که به دلیل عفونت شدید (ناشی از مصرف غذاهای آلوده و یا رابطه جنسی) ایجاد میشود. بیماری آرتریت واکنشی یکی از علت درد پا از زانو به پایین بوده و سبب قرمزی، سوزش ناگهانی، تورم و درد پاشنه پا، مچ پا و مچ دست میگردد. برای کاهش و کمک به درمان این بیماری لازم است چندین دوره داروی آنتی بیوتیک مصرف کنید.
9. گرفتگی عصب پا، رایجترین علت درد پاشنه پا
یکی دیگر از علت بی حس شدن پاها از زانو به پایین، گرفتگی عصب سیاتیک پا است. عصب سیاتیک از کمر تا انتهاب پاها کشیده شده است. گرفتگی عصب پا به دلایل مختلفی مانند: حرکت دادن ناگهانی پا، ورزش کردن بدون گرم کردن عضلات، سندروم تارسال تونل، سندروم هاگلند، آتروفی پد پا، سندروم سینوس تارسی ایجاد میشود. در حین گرفتگی عصب سیاتیک پا باید سریعا ورزشهای کششی انجام داده و پاهای خود را با روغن های گرم ماساژ دهید. در صورت عدم درمان گرفتگی لازم است از داروهای شل کننده عضلانی استفاده فرمایید.
10. اسپوندیلیت آنکیلوزان؛ علت ژنتیکی درد پاشنه پا
یکی از مهم ترین علت درد پاشنه پا ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات (به انگلیسی: Ankylosing spondylitis ) است. این عارضه در واقع نوعی بیماری التهابی با منشا خود ایمنی است که ستون فقرات بیماران را درگیر میکند. در موارد شدید التهاب از ستون فقرات به پاشنه پا کشیده میشود. این بیماران به دلیل التهاب شدید سبب خم شدن به سمت جلو و سفتی عضلانی میشوند. مهمترین علت ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود ژن HLA-B27 در فرد است. استرس مهم ترین عامل تشدید کننده التهاب است. به همین دلیل برای کاهش عوارض این بیماری استرس خود را به حداقل رسانده و علاوه بر داروهای ضد التهاب از کفشهای طبی مناسب استفاده کنید.
11. استئوکندروس؛ یکی از مهمترین علت درد پاشنه پا
در استئوکندروس یک تکه استخوان و غضروف میان پاشنه پا و تاندون (در این شرایط غضروف از استخوان جدا شده است) قرار دارد. این عارضه باعث ورم، ضعف مفصل، سفت شدن مفاصل و ناتوانی در حرکت مفاصل شده و یکی از مهمترین انواع علت درد پاشنه پا راست و چپ است. متاسفانه بیماران مبتلا به استئوکندروس قادر به استفاده از هر نوع کفشی (مانند کفشهای دارای قسمت جلویی باریک) نیستند. بیماران برای درمان لازم است تحت عمل جراحی قرار بگیرند.
12. سندروم هاگلند؛ علت درد در پشت پاشنه
اگر احساس میکنید که علت درد پاشنه پا شما ناشی از تحریک عضلات و یا غضروف قسمت پشت پاشنه پا است؛ احتمالا باید بررسی کنید که دچار سندروم هاگلند نباشید. این سندروم در واقع نوعی ناهنجاری در استخوان و بافتهای نرم پاشنه پا است. در سندروم هاگلند استخوان و از تاندون آشیل جدا شده و سبب بروز تورم و درد شدید میگردد. متاسفانه هنوز هم علت دقیق ابتلا به این سندروم شناخته نشده است. بهترین روش درمان برای سندروم هاگلند جراحی و استفاده از کفش مناسب برای راه رفتن است.
13. سرطان استخوان پا؛ مشکل در راه رفتن
متاسفانه یکی از علتهای تلخ درد پاشنه پا، ابتلا به استئوسارکوم یا سرطان استخوان پا است. با این حال بیماران نگران نباشند؛ زیرا این نوع سرطان خوش خیم و قابل درمان است. متناسب با نوع استخوان درگیر شده، سرطان استخوان پا انواع مختلفی دارد. مهمترین علائم سرطان استخوان پاشنه پا شامل: خستگی سریع، درد، تورم و مشکل در راه رفتن است. جراحی و پرتو درمانی موثرترین روشهای درمان سرطان است.
متداولترین علت درد پاشنه پا در کودکان چیست؟
از آنجایی که کودکان در طول روز فعالیت زیادی دارند؛ متداولترین علل درد پاشنه پا در آنها ناشی از گرفتگی عصب پا، وارد شدن ضربه به استخوان، التهاب در صفحه رشد پا و سندروم سیور است. در صورت درد پا توصیه میشود پاهای کودک خود را با روغن گرم مقداری ماساژ داده و با بندهای کشی ببندید. در صورتی که پس از چند روز استراحت بهبود پیدا نکرد؛ لازم است با پزشک ارتوپد مشورت کنید.
علت درد پاشنه پا بعد از پیاده روی چیست؟
متداولترین علل درد پاشنه پا بعد از پیاده روی شامل: التهاب عضله فاشیای کف پا (زیر پوست کف پا قرار گرفته و باعث قوس طبیعی کف پا میشود)، خار پاشنه، التهاب تاندون آشیل، بورسیت و کشیدگی تاندون است. چنانچه دردهای شما پس از استراحت و مقداری ماساژ دادن تسکین پیدا نکرده و در حین راه رفتن معمولی بدتر شد، لازم است برای بررسی بیشتر آزمایش تصویربرداری انجام دهید. در صورت تشخیص پزشک یک تا چند دوره بهتر است فیزیوتراپی کنید.
علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب چیست؟
ابتلا به تعدادی از بیماری مانند: سیاتیک و بیرون زدگی دیسک کمر سبب بروز دردهایی میشود که تا انتهای پاشنه پا کشیده میشود. شاید بپرسید ارتباط کمر با پاشنه پا چیست؟ در بدن شما رگ عصبی به نام سیاتیک وجود دارد. این عصب از کمر تا انتهای پا کشیده شده است. زمانی که به دلایلی مانند بلند کردن اجسام سنگین این رگ عصبی تحریک شود، درد آن از کمر تا انتهای پاشنه پا احساس میشود. در این شرایط باید استراحت کرده و حرکات اصلاحی مخصوصی را انجام دهید. علاوه بر سیاتیک، بیرون زدگی دیسک کمر نیز به دلیل فشار روی ریشههای عصبی سبب دردهای شدید و ادامه دار میگردد.
علت درد پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب چیست؟
درد پاشنه پا در هنگام بلند شدن از خواب تا حدی طبیعی است. عضلات بدن شما در هنگام خواب مدت زمان زیادی بدون حرکتی باقی میماند. زمانی که از خواب بلند شده و راه میروید به دلیل انقباض ناگهانی (کشش ناگهانی ناحیه کف پا) دچار درد و گرفتگی میشوید. سایر علل درد و سوزش پاشنه پا هنگام بلند شدن از خواب شامل: فاشئیت پلانتار، تاندونیت آشیل، شکستگی استرسی و روماتیسم مفصلی است.
درمان خانگی درد پاشنه پا سمت چپ و راست چیست؟
زمانی که دچار درد پاشنه پا میشوید بهتر است چند روز را استراحت کرده و از روشهای درمان خانگی برای تسکین دردهای خود استفاده کنید. چنانچه روشهای درمانهای خانگی برای کاهش درد شما افاقه نکرد، باید برای بررسی بیشتر با پزشک متخصص مشورت کنید. موثرترین و بهترین درمان درد پاشنه پا در منزل عبارتند از:
- استفاده از کمپرس سرد (کاهش اثر گیرندههای حسی درد) و گرم (افزایش گردش خون و کاهش التهاب)
- انجام حرکات کششی (کاهش گرفتگی و افزایش انعطاف پذیری)
- ماساژ کف پا با روغنهای گیاهی گرم (کاهش التهاب و درد)
- استفاده از آتل (بی حرکت کردن پا و کاهش درد)
- استفاده از کفی مناسب کفش (جلوگیری از فشار روی عضلات)
- مصرف دمنوشهای ضد التهاب گیاهی مانند دمنوش زنجبیل و لیمو
علت درد پاشنه پا بعد از زایمان چیست؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید یکی از عوارض رایج نسبتا رایج زایمان، درد پاشنه پا است. این دردها از اواخر بارداری شروع شده و معمولا تا سه ماه بعد از زایمان ادامه پیدا میکند. بنابراین لازم نیست نگران بوده و به دنبال درمان خاصی باشید. مهمترین علل درد پاشنه پا پس از زایمان شامل موارد زیر است:
- افزایش وزن: در اواخر دوران بارداری و پس از زایمان به دلیل تحمل وزن جنین یا نوزاد به پاهای مادر فشار زیادی وارد شده و منجر به درد کمر و درد پا میگردد.
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری و اوایل دوران پس از زایمان تولید وترشح هورمونهای استروژن و پروژسترون افزایش پیدا میکند. افزایش ترشح این هورمون ها با عوارضی مانند: التهاب و تورم مفاصل همراه است.
- پوسچر نامناسب بدن مهمترین علت درد پاشنه پا: همانطور که میدانید بغل کردن نوزاد باعث فشار زیاد به کمر مادر میشود. علاوه بر این برای شیردهی راحتتر بسیاری از مادران لازم است به نوزاد کمی خود را خم کنند. موقعیت نامناسب بدن باعث فشار زیاد به ستون فقرات و پاها میشود.
- التهاب پلانتار فاشیایتیس: التهاب پلانتار فاشیایتیس به دلیل تغییرات هورمونی رخ داده و منجر به التهاب مفاصل بدن میگردد.
- تغییرات در قوس پا: جالب است که بدانید یکی دیگر از تغییرات بدن مادران پس از زایمان تغییر قوس پاها است. این تغییر به دلیل فشار ناشی از افزایش وزن مادران رخ میدهد. کاهش قوس پاها یکی از مهمترین انواع علت درد پاشنه پا بعد از زایمان است.
- کاهش میزان ماده کلاژن: ماده کلاژن در واقع ماده زمینهای غضروف و مفاصل است. در دوران بارداری و زایمان میزان تولید این ماده کاهش پیدا میکند. به همین دلیل مفاصل دچار ضعف و نارسایی میشوند. شما میتوانید برای کاهش عوارض بارداری و زایمان از روشهای بی خطر درمان زانو درد با طب سنتی استفاده کنید.