عوارض دیسک گردن تنها محدود به یک درد ساده در ناحیه گردن نیست، بلکه میتواند بر کیفیت کلی زندگی تأثیرات گستردهتری بگذارد. شاید تا به حال از این موضوع به سادگی گذشته باشید، اما در این مقاله از مجبه طبی قصد داریم با نگاهی جامع به عوارض دیسک گردن، عوارض عدم درمان به موقع آن و خطراتی که در صورت درمان نادرست و یا جراحی میتواند پیش آید، بپردازیم.
هر سوالی که در ذهن دارید را در طول این مقاله پاسخ خواهیم داد و اطلاعات علمی و بهروز شدهای را بر اساس آخرین تحقیقات علمی ارائه خواهیم کرد. اینجا همه چیزهایی که باید بدانید را خواهید یافت.
دیسک گردن چیست و چرا به آن اهمیت بدهیم؟
برای درک بهتر مشکلات و عوارض مرتبط با دیسک گردن، ابتدا باید بدانیم که دیسک گردن چیست و چه نقشی در بدن دارد. ستون فقرات انسان از مهرههایی تشکیل شده که بین آنها بالشتکهایی به نام دیسک وجود دارد. این دیسکها مانند ضربهگیر عمل میکنند و به مهرهها امکان حرکت و انعطاف میدهند. دیسک گردن، همانطور که از نام آن پیداست، در ناحیه گردنی قرار دارد و کمک میکند تا سر و گردن به راحتی بچرخد و فشارهای ناشی از حرکت یا حمل اشیاء را جذب کند.
اما وقتی دیسکهای گردن به دلایل مختلفی نظیر ارتروز گردن، دچار فرسودگی، آسیب یا پارگی شوند، چه اتفاقی میافتد؟ در چنین شرایطی، دیسک گردن توانایی خود را برای جذب فشار از دست میدهد و فشار روی عصبها و مهرهها افزایش مییابد. این مسئله میتواند به علائم و مشکلات مختلفی منجر شود که بسیاری از آنها بسیار جدی و ناتوانکننده هستند.
چرا باید به عوارض دیسک گردن توجه کرد؟
شاید فکر کنید که دیسک گردن تنها باعث درد موضعی در ناحیه گردن میشود، اما واقعیت این است که این مشکل میتواند به سراسر بدن سرایت کند. گردن به عنوان یکی از حساسترین نقاط بدن، دارای عصبهای حیاتی است که ارتباط مستقیمی با مغز و دیگر بخشهای بدن دارند. هر گونه مشکل در ناحیه گردن میتواند به سرعت به دیگر اعضا سرایت کرده و علائم شدیدتری را ایجاد کند. به همین دلیل توجه به دیسک گردن و درمان به موقع آن بسیار حائز اهمیت است.
عوارض دیسک گردن چیست؟ از درد ساده تا مشکلات جدی
عوارض دیسک گردن به مراتب فراتر از دردهای موضعی است که بسیاری از ما آن را تجربه میکنیم. دیسک گردن، مانند یک بمب ساعتی است که هر لحظه ممکن است منفجر شود. در اینجا به برخی از عوارض جدی این مشکل اشاره خواهیم کرد:
1. درد مداوم و مزمن؛از شایعترین عوارض دیسک گردن
یکی از نخستین و شایعترین عوارض دیسک گردن، درد مزمن است. این درد میتواند به شدت در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند. معمولاً این درد در ناحیه گردن آغاز میشود، اما به مرور زمان ممکن است به شانهها، بازوها و حتی پشت سر نیز گسترش یابد. در برخی موارد، درد میتواند به قدری شدید باشد که فعالیتهای روزانه را برای فرد دشوار کند.
2. کاهش توانایی حرکتی؛ از آزاردهندهترین عوارض دیسک گردن
دیسکهای آسیبدیده گردن، توانایی حرکت طبیعی گردن را مختل میکنند. فرد ممکن است متوجه شود که نمیتواند گردن خود را به راحتی بچرخاند یا خم کند. این محدودیت در حرکت میتواند در طولانیمدت به سفتی گردن منجر شود. سفتی گردن یا احساس مشابه رگ به رگ شدن گردن نه تنها حرکت را دشوار میکند، بلکه میتواند به مرور زمان منجر به مشکلات بیشتری در مفاصل و عضلات اطراف گردن شود.
3. بیحسی و گزگز در اندامها؛ از عوارض دیسک گردن شدید
یکی از علائمی که ممکن است در نتیجه دیسک گردن ظاهر شود، احساس بیحسی یا گزگز در بازوها، دستها و انگشتان است. این حالت به دلیل فشار دیسک بر عصبهای گردنی ایجاد میشود. اگر عصبها تحت فشار طولانیمدت قرار گیرند، این بیحسی میتواند به ضعف عضلانی و حتی ناتوانی در استفاده از اندامها منجر شود.
4. سردردهای ناشی از دیسک گردن
سردرد یکی از علائمی است که ممکن است کمتر به دیسک گردن نسبت داده شود، اما در واقعیت، مشکلات گردنی میتوانند منجر به سردردهای شدیدی شوند. این سردردها معمولاً از ناحیه پشت گردن شروع شده و به طرف پیشانی یا شقیقهها کشیده میشوند. این نوع سردردها معمولاً با درد گردن و سفتی همراه است و ممکن است به داروهای معمولی پاسخ ندهد.
5. کاهش تمرکز و مشکلات خواب به سبب دیسک گردن
درد مداوم و مزمن ناشی از دیسک گردن میتواند منجر به کاهش تمرکز و ایجاد اختلال در خواب شود. بسیاری از افرادی که از دیسک گردن رنج میبرند، گزارش میدهند که نمیتوانند به راحتی بخوابند یا تمرکز خود را در طول روز حفظ کنند. این مسئله به مرور زمان میتواند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهد.
عوارض عدم درمان دیسک گردن؛ وقتی بیتوجهی میتواند گران تمام شود!
بسیاری از افراد وقتی با دیسک گردن مواجه میشوند، سعی میکنند با استفاده از مسکنها یا روشهای خانگی به طور موقت درد خود را کاهش دهند. اما آیا میدانید که عدم درمان به موقع این مشکل میتواند عوارض جدی و حتی جبرانناپذیری داشته باشد؟ بیتوجهی به دیسک گردن ممکن است منجر به مشکلات طولانیمدت و حتی خطرات بزرگی شود.
1. تشدید آسیب به عصبها و نخاع؛ از عوارض نادیده گرفتن دیسک گردن
دیسکهای گردن به مرور زمان ممکن است به نخاع یا عصبهای اطراف فشار وارد کنند. این فشار میتواند باعث آسیبهای جدی و گاهاً دائمی به عصبها شود. اگر به موقع درمان نشود، ممکن است فرد دچار ضعف عضلانی، از دست دادن کنترل حرکت در اندامها و حتی فلج موضعی شود.
نتایج تحقیقات انجام شده در 2021 نشادن دادهاند که فشار مزمن بر عصبهای گردنی میتواند به از دست دادن توانایی در حرکت اندامهای بالا و حتی ایجاد مشکلاتی در هماهنگی عضلات بدن منجر شود. این عوارض گاهی حتی پس از درمان نیز ممکن است به طور کامل بهبود نیابد.
2. ایجاد مشکلات در سیستم تنفسی و قلبی؛ از عوارض دیسک گردن شدید
مطالعات جدید منتشر شده در 2023 نشان میدهند که دیسک گردن ممکن است به طور غیرمستقیم بر روی عملکرد سیستم تنفسی و قلبی نیز تأثیر بگذارد. فشار بر عصبهای گردنی میتواند به مشکلاتی مانند تنگی نفس و حتی اختلالات در عملکرد قلب منجر شود. این موضوع زمانی بیشتر خطرناک میشود که دیسکهای گردنی در نزدیکی عصبهای اصلی قرار گرفته و به طور مستقیم بر عملکرد این سیستمها تأثیر بگذارند.
عوارض پاره شدن دیسک گردن؛ وقتی دیسک به یک تهدید واقعی تبدیل میشود!
یکی از خطرناکترین اتفاقاتی که ممکن است در نتیجه دیسک گردن رخ دهد، پاره شدن دیسک است. در این حالت، دیسک گردن به حدی آسیب دیده که محتوای داخلی آن به بیرون نشت میکند و عصبها یا نخاع را تحت فشار قرار میدهد. پاره شدن دیسک گردن نه تنها منجر به درد شدید میشود، بلکه میتواند عوارض جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد.
علائم پاره شدن دیسک گردن
پاره شدن دیسک گردن علائم خاص خود را دارد و ممکن است به طور ناگهانی و شدید ظاهر شود:
- درد ناگهانی و شدید: در بیشتر موارد، پاره شدن دیسک گردن باعث ایجاد درد شدیدی میشود که به سرعت شدت میگیرد و معمولاً به دیگر نقاط بدن نیز سرایت میکند.
- کاهش توانایی در حرکت اندامها: یکی از جدیترین عوارض پاره شدن دیسک گردن، کاهش یا از دست دادن توانایی حرکت در دستها و بازوها است. فرد ممکن است حتی قادر به نگه داشتن اشیاء سبک نیز نباشد.
- مشکلات حسی و بیحسی: در نتیجه فشار مستقیم بر عصبها، ممکن است بیحسی یا گزگز شدیدی در دستها و انگشتان ایجاد شود که به مرور زمان بدتر شود.
خطرات دیسک گردن در صورت پاره شده
اگر پاره شدن دیسک گردن به موقع تشخیص داده نشود و درمان مناسب صورت نگیرد، ممکن است فرد با خطرات جدی و حتی دائمی مواجه شود.
برخی از این خطرات دیسک گردن درصورت پاره شدن عبارتند از:
ا. فلج موضعی یا کلی: فشار شدید بر نخاع میتواند منجر به فلج کامل یا موضعی در اندامها شود.
- از دست دادن توانایی حرکتی دائمی: در برخی موارد، آسیب به عصبها به حدی است که حتی پس از درمان، توانایی کامل فرد به حرکت باز نگردد.
بطور کلی عوارض پاره شدن دیسک گردن خیلی جدی است. این وضعیت یک اورژانس پزشکی محسوب میشود و نیاز به مداخله فوری دارد. در غیر این صورت، حتی احتمال فلج دائمی نیز وجود دارد.
عوارض جراحی دیسک گردن؛ آیا همیشه جراحی بهترین راه حل است؟
جراحی دیسک گردن یکی از راهکارهای مهم و حیاتی برای درمان مشکلات جدی دیسک گردن است. اما آیا این روش همیشه بهترین راه حل است؟ بسیاری از افراد بر این باورند که با جراحی، مشکل دیسک گردن به طور کامل برطرف میشود، اما جراحی نیز دارای عوارض و خطرات خاص خود است.
1. عود مجدد دیسک؛ از ناخواستهترین عوارض جراحی دیسک گردن
یکی از بزرگترین مشکلاتی که پس از جراحی ممکن است رخ دهد، عود مجدد دیسک است. حتی پس از جراحی موفق، دیسک ممکن است دوباره دچار آسیب شود. این موضوع بهویژه در افرادی که سبک زندگی نادرست و غیرفعال دارند، بیشتر مشاهده میشود.
2. عفونت پس از جراحی؛ از عوارض احتمالی جراحی دیسک گردن
هر نوع جراحی با خطر عفونت همراه است و جراحی دیسک گردن نیز از این قاعده مستثنی نیست. عفونتهای ناحیه جراحی میتوانند مشکلات جدی ایجاد کنند و نیاز به درمانهای اضافی مانند مصرف آنتیبیوتیک یا حتی جراحی مجدد داشته باشند.
3. آسیب به بافتهای اطراف و عصبها؛ از خطرات عمل دیسک گردن
جراحی در ناحیه گردن به دلیل نزدیکی به عصبهای حیاتی و نخاع، همواره با خطر آسیب به این بافتها همراه است. در برخی موارد، جراحی میتواند باعث آسیب به عصبها یا بافتهای اطراف شود که منجر به مشکلات حرکتی و حسی پس از عمل خواهد شد.
درمانهای غیرجراحی دیسک گردن؛ راهکارهایی مؤثر برای کاهش عوارض
اگرچه جراحی دیسک گردن در موارد حاد و زمانی که سایر روشها به نتیجه نرسیدهاند ممکن است ضروری باشد، اما روشهای غیرجراحی نیز به عنوان اولین خط درمان توصیه میشوند. این روشها معمولاً به کاهش درد و بهبود شرایط بیمار کمک میکنند بدون اینکه نیاز به مداخله تهاجمی داشته باشد. در ادامه به معرفی و بررسی درمانهای غیرجراحی دیسک گردن میپردازیم.
1. فیزیوتراپی برای درمان دیسک گردن
فیزیوتراپی یکی از مؤثرترین روشهای درمان دیسک گردن است. این روش شامل تمرینات و تکنیکهایی است که به تقویت عضلات گردن، بهبود حرکت و کاهش فشار روی دیسکها کمک میکند. همچنین، فیزیوتراپی به افزایش انعطافپذیری و کاهش درد کمک میکند.
- مزایا: بدون نیاز به جراحی، کاهش درد و افزایش توانایی حرکتی.
- معایب: نیاز به تعهد و پیگیری مداوم از سوی بیمار، ممکن است زمانبر باشد.
تمرینات کششی و تقویتی که در فیزیوتراپی انجام میشود، به بهبود وضعیت ستون فقرات و کاهش فشار روی دیسکهای گردنی کمک میکند. همچنین، فیزیوتراپها از روشهای مختلفی مانند ماساژ، درمانهای دستی و استفاده از دستگاههای الکتروتراپی برای تسکین درد استفاده میکنند. حتی میتوانید به فکر خرید تاندونک به عنوان یک روش مکمل فیزیوتراپی برای دیسک گردن باشید.
تاندونک یک گردنبند طبی هوشمند است که با استفاده از فناوری پیشرفته UIC، دردهای گردن، شانه و کمر را به طور موثر تسکین میدهد. این فناوری ترکیبی از امواج فراصوت، اشعه مادون قرمز و پالسهای الکتریکی آرامشبخش است که با نفوذ به عمق عضلات، التهاب را کاهش داده، درد را تسکین میدهد و به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک میکند.
2. مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)؛ برای مدیدریت عوارض دیسک گردن
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن به کاهش التهاب و درد ناشی از دیسک گردن کمک میکنند. این داروها معمولاً به عنوان اولین خط درمان برای کنترل درد پیشنهاد میشوند.
- مزایا: کاهش سریع درد و التهاب.
- معایب: ممکن است عوارضی مانند مشکلات گوارشی و کلیوی به همراه داشته باشد.
مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد، به ویژه اگر بیمار دچار بیماریهای مزمن یا مشکلات گوارشی باشد. این داروها عموماً تسکیندهنده موقتی هستند و برای بهبود کامل باید همراه با روشهای دیگری مانند فیزیوتراپی استفاده شوند.
3. تزریق داروهای استروئیدی؛ برای کاهش التهاب و درد ناشی از عوارض دیسک گردن
در برخی موارد، برای درمان سریع گردن درد، از تزریق داروهای استروئیدی مستقیماً در محل دیسک یا عصبهای آسیبدیده استفاده میشود. این روش به ویژه برای بیمارانی که درد شدید و التهاب در ناحیه گردن دارند، بسیار مؤثر است.
- مزایا: تسکین سریع درد و کاهش التهاب.
- معایب: تأثیر موقتی، خطرات جانبی مانند عفونت یا آسیب به عصبها.
تزریق استروئید معمولاً به بیمارانی توصیه میشود که دردشان به داروهای خوراکی پاسخ نمیدهد یا به دنبال تسکین سریع هستند. این روش باید توسط پزشکان متخصص انجام شود تا خطرات احتمالی به حداقل برسد.
4. طب سوزنی و درمانهای جایگزین برای بهبود وضعیت دیسک گردن
طب سوزنی یکی از روشهای درمانی جایگزین است که در برخی موارد میتواند به تسکین درد ناشی از دیسک گردن کمک کند. این روش با تحریک نقاط خاصی از بدن، به افزایش جریان خون و کاهش التهاب کمک میکند.
- مزایا: روشی غیرتهاجمی، بدون نیاز به داروهای شیمیایی.
- معایب: اثرات آن ممکن است برای همه بیماران مؤثر نباشد، نیاز به جلسات متعدد دارد.
برخی بیماران گزارش دادهاند که پس از چند جلسه طب سوزنی، دردشان بهبود یافته و احساس آرامش بیشتری داشتهاند. البته تحقیقات علمی بیشتری برای تأیید کامل این روش لازم است.
پیشگیری از دیسک گردن: چگونه از این مشکل جلوگیری کنیم؟
پیشگیری همواره بهتر از درمان است. اگرچه همه موارد دیسک گردن قابل پیشگیری نیستند، اما با اتخاذ برخی عادات سالم و رعایت نکات ساده، میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد یا شدت آن را کاهش داد. در ادامه به معرفی نکات کلیدی برای پیشگیری از دیسک گردن میپردازیم.
1. رعایت وضعیت نشستن و ایستادن صحیح برای دور زدن عوارض دیسک گردن
یکی از مهمترین عوامل در پیشگیری از بروز عوارض دیسک گردن، رعایت وضعیت صحیح بدن در هنگام نشستن و ایستادن است. بسیاری از ما در طول روز ساعتها پشت میز مینشینیم یا در وضعیتهای نادرست کار میکنیم که فشار زیادی بر گردن وارد میکند.
راهحل: همیشه سعی کنید سر و گردن خود را در حالت مستقیم و در یک خط با ستون فقرات نگه دارید. استفاده از صندلیهای ارگونومیک که پشتی خوبی دارند، میتواند به کاهش فشار روی گردن کمک کند. همچنین، برای جلوگیری از خستگی و سفتی عضلات گردن، هر یک ساعت یکبار بلند شوید و کمی حرکت کنید.
2. تقویت عضلات گردن و شانه
عضلات گردن و شانه نقش مهمی در حمایت از ستون فقرات دارند. اگر این عضلات ضعیف باشند، فشار بیشتری روی دیسکهای گردنی وارد میشود. تمرینات تقویتی سادهای وجود دارند که میتوانند به تقویت این عضلات کمک کنند.
راهحل: تمریناتی مانند کشش گردن به طرفین، چرخش آرام گردن و تقویت عضلات شانه با وزنههای سبک، میتوانند به جلوگیری از دیسک گردن کمک کنند. این تمرینات را میتوان به راحتی در خانه یا در محل کار انجام داد.
3. استفاده صحیح از تکنولوژی برای پیشگیری از بروز عوارض دیسک گردن
استفاده از تلفنهای همراه، تبلتها و کامپیوترها به شکل مداوم و با زاویههای نادرست میتواند فشار زیادی به گردن وارد کند. سندرم «گردن فناوری» یا «گردن نوشتار» یکی از مشکلات شایع در دنیای امروز است که به دلیل استفاده نادرست از وسایل الکترونیکی ایجاد میشود.
راهحل: همیشه سعی کنید گوشی یا تبلت خود را در سطح چشم قرار دهید تا نیاز به خم کردن گردن نباشد. استفاده از کیبورد و موس ارگونومیک نیز به کاهش فشار روی گردن کمک میکند.