آرتروز گردن و دیسک گردن دو وضعیت کاملا متفاوت هستند که هر دو باعث درد و ناتوانی بیماران میشوند. با وجود علائم مشابه، محل و شدت آسیب در این دو عارضه از لحاظ وضعیت مهرههای ستون فقرات بسیار متفاوت است. دیسک ستون فقرات از 24 مهره تشکیل شده است که از این 24 مهره 7 عدد از مهرهها مربوط به ستون فقرات ناحیه گردن هستند. در عارضه آرتروز گردن اجزای مربوط به ستون فقرات دچار انحطاط میشوند؛ اما در دیسک گردن، یک یا چند عدد از مهرهها دچار بیرون زدگی شده و به عصب نخاع فشار وارد میکند.
بررسی تفاوت دیسک گردن با آرتروز برای شروع روند درمان بسیار اهمیت دارد؛ زیرا دو روش درمانی آرتروز و دیسک گردن بسیار متفاوت هستند. برای افرایش آگاهی شما در طول مسیر درمانی قصد داریم در این سری از مقالات مجله طبی در خصوص تفاوت دیسک گردن با آرتروز صحبت کنیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید تا در این خصوص بیشتر بدانید.
فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست؟
از لحاظ تفاوت آرتروز و دیسک گردن، آرتروز گردن نوعی بیماری التهابی است که باعث از بین رفتن تدریجی غضروف و استخوانهای اطراف آن میشود؛ اما همانطور که اشاره شد در دیسک گردن مهرهها سالم بوده و تنها به طناب نخاعی فشار وارد میکنند. مهمترین علائم آرتروز گردن شامل: درد شدید، احساس سفتی در عضلات گردن، محدودیت حرکتی، تورم و قرمزی است. متاسفانه شدت آسیب در آرتروز گردن با افزایش سن و انجام فعالیتهای فیزیکی مختلف بیشتر میشود. به همین دلیل این بیماران برای انجام فعالیتهایی مانند ورزش محدودیت زیادی دارند
دیسک گردن زمانی ایجاد میشود که غضروفهای میان استخوانها فشرده شده و فشار زیادی به ریشههای عصبی و بافتهای اطراف آن وارد کند. در بیشتر موارد بیرون زدگی مهره گردن در سطح HWK ۶/۷ در سمت راست وجود دارد. در این وضعیت ریشه عصبی C۷ فشرده شده و بیمار علاوه بر گردن در ناحیه بازو تا انگشت اشاره درد شدیدی را احساس میکند.
مهمترین علائم دیسک گردن شامل: درد شدید (دردی که به ناحیه شانه و دستها نیز کشیده میشود)، سردرد، گز گز گردن، احساس فشار زیاد در ناحیه گردن و شانهها است. برای تشخیص میان آرتروز و دیسک گردن برای بیماران آزمایشهای تشخیصی مانند: تصویر برداری Magnetic resonance imaging (تصویربرداری پرتو مغناطیسی) و ایکس ری (X-Ray) انجام میشود.
تفاوت آرتروز و دیسک گردن از لحاظ علائم
مهمترین علتی که بسیاری از بیماران در تشخیص میان این دو بیماری به اشتباه میافتند، علائم نسبتا مشابه آنها است. به همین دلیل قبل از شروع روند درمان، تعداد زیادی آزمایش تصویر برداری تشخیصی برای شما تجویز میشود. اگر قصد دارید که با بررسی علائم بتوانید تا حدودی بیماری خود را تشخیص دهید، به علائم زیر توجه کنید.
مهمترین علائم آرتروز گردن شامل موارد زیر است:
- سفتی زیاد عضلات گردن
- گردن درد شدید (حتی با استراحت نیز بهبود پیدا نمیکنید)
- درد زیاد هنگام لمس عضلات گردن
- بی حسی و احساس گز گز در ناحیه شانه و دستها
- درد زیاد هنگام خم کردن و یا چرخاندن گردن
- سردرد (بالای گردن تا بالای پیشانی)
- بی حسی در پا
- احساس ضعف در بازو
- اختلالات حسی در ناحیه انگشتان دست
- احساس درد در شانه ها (هنگام چرخاندن سر)
مهمترین علائم دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- گردن درد شدیدی که باعث کشیده شدن درد به سمت شانه و دست ها میشود.
- سفتی گردن
- درد رادیکولار (احساس شوک الکتریکی و یا گرما هنگام خم کردن گردن)
- احساس ضعف شدید در قسمت گردن و شانهها
- درد بازو همراه با ازدستدادن قدرت و حساسیت
- کاهش تعادل بدن
- کاهش دامنه حرکتی
- بی حسی گردن
از لحاظ علت بروز فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست؟
به طور کلی در خصوص بروز دیسک گردن، عوامل ژنتیکی و محیطی مقصر هستند. در پژوهشها ژنهای مختلفی کشف شدهاند که مسئول بروز دیسک گردن هستند. به همین دلیل اگر در خانواده خود فرد مبتلا به دیسک گردن دارید، توصیه میشود به سبک زندگی خود توجه زیادی داشته باشید. با این حال مطابق نتایج منتشر شده بیش از 70 درصد از موارد ابتلا به مشکلات مفصلی به دلیل غیر ژنتیکی یا محیطی است.
علاوه بر علل بروز، عوارض این دو عارضه نیز تا حدی متفاوت هستند. دیسک گردن معمولاً با درد گردنی همراه است که به مناطق دیگری مانند و بازوها کشیده میشود؛ اما آرتروز گردن با درد مفصلی، تورم و سفتی مفصلها همراه است و اغلب منجر به تغییر شکل و ساختار مفصلها میشود.
مهمترین علل ابتلا به دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- بروز آسیبهای مختلفی مانند: تصادف و سقوط
- سبک زندگی نادرست (فعالیتهایی که نیاز است مدت زمان طولانی سرتان را خم کنید)
- حرکات ورزشی غیر استاندارد
- قرار گرفتن در معرض سموم
متاسفانه بر خلاف دیسک گردن، در حال حاضر هنوز علت اصلی ابتلا به آرتروز گردن به طور دقیق کشف نشده است. با این حال پزشکان معتقد هستند که افزایش سن و فعالیتهای شدیدی که منجر به ساییدگی ستون فقرات میشوند، در ابتلا به آرتروز مقصر هستند.
روشهای تشخیص آرتروز و دیسک گردن
برای تشخیص نوع و شدت عارضه در ابتدا پزشکی معاینات فیزیکی را انجام میدهد. معاینات فیزیکی شامل: بررسی وضعیت گردن (تغییر شکل، تورم و زخم قبلی) ، سفتی عضلات، گرمی، حساسیت به لمس، دامنه حرکتی و شدت درد است. این معاینات به معاینات چهار مرحلهای معروف هستند. در بعضی از موارد نیز عضلات گردن را تحت استرس قرار میدهند تا وضعیت آن را از لحاظ میزان درد و نوع واکنش بررسی کنند.
پس از معاینات فیزیکی نوبت به انجام معاینات تخصصی میرسد. در این مرحله از طریق انجام آزمایشهای تصویر برداری مانند: اشعهایکس، سی تی میلوگرافی، الکترومیوگرافی، سیتیاسکن (CT scan) و در مرحله آخر امآرآی (MRI) وضعیت بیمار مشخص میشود. در تصویر برداری اشعه ایکس گردن مواردی مانند: خارهای استخوانی، تومور، سرطان، عفونت یا شکستگی مشخص میشود.
در تصویر برداری MRI، امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی ایجاد شده و از وضعیت بیمار تصویر دقیقی گرفته میشود. این تصویر مشخص میکند که آیا ریشههای عصبی در ناحیه گردن درگیر شدهاند و یا خیر. در تصویر برداری سی تی میلوگرافی، داخل کانال نخاعی رنگ مخصوصی تزریق میشود. این رنگ با دقت بسیار بالا وضعیت ریشههای عصبی از لحاظ فشردگی را مشخص میکند. همچنین در آزمایش تصویر برداری الکترومیوگرافی، وضعیت و میزان سیگنالهایی که بین عصب و عضلات ارسال میشوند، بررسی میگردد.
جالب است که بدانید در بسیاری از موارد آرتروز گردن به دلیل التهاب شدید، از طریق انجام بررسیهای آزمایشگاهی قابل تشخیص است. همچنین گفته میشود یکی از علائم ابتلا به تیروئید، آرتروز گردن است. به همین دلیل اگر نتایج آزمایش شما نشان از ابتلا به تیروئید باشد، احتمال وجود آرتروز کردن نیز قویتر میگردد. انجام هر کدام از این آزمایشها به تشخیص افتراقی آرتروز و دیسک گردن کمک میکند.
تفاوت درمان دیسک گردن با آرتروز گردن
احتمالا یکی دیگر از مهمترین سوالات شما این است که از لحاظ درمانی فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست؟ به طور کلی هر دو بیماری با استراحت، مصرف دارو، پرهیز از انجام فعالیتهای سنگین، تغییر سبک زندگی و فیزیوتراپی تا حدی قابل درمان هستند. با این حال تفاوتهای زیادی در روشهای درمانی این دو وجود دارد. برای مثال در عارضه دیسک گردن چنانچه میزان تخریب استخوانها به قدری زیاد باشد که با مصرف مکملها و فیزیوتراپی قابل بهبود نباشد، بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد. در مقابل در بیماری آرتروز گردن مشکل تخریب استخوان وجود ندارد.
به طور کلی دردهای ناشی از آرتروز گردن اغلب به جراحی نیاز ندارند و با انجام فیزیوتراپی تسکین پیدا میکنند. با این حال در منابع مختلفی گفته شده که از لحاظ درمانی مهمترین تفاوت آرتروز گردن و دیسک گردن این است که آرتروز گردن درمان قطعی نداشته و بیماران فقط به کمک فیزیوتراپی میتوانند از شدت و پیشرفت آن بکاهند. مهمترین روشهای درمانی آرتروز گردن و دیسک گردن به شرح زیر است.
موثرترین روشهای درمان آرتروز گردن
وضعیت افرادی که به عارضه آرتروز گردن مبتلا هستند باید به طور مرتب توسط پزشک بررسی شود. از آنجایی که در بیشتر موارد بیماران مبتلا به آرتروز تنها دارای علائمی مانند درد معمولی هستند، پزشکان ضرورتی برای شروع درمانهای جدی مانند: فیزیوتراپی، تزریق داروهای استروئیدی احساس نمیکنند. آرتروز گردن به شکل شدید معمولی در افراد مسن، افراد دارای مشاغل سخت و کسانی که دچار حوادثی مانند تصادف شدهاند، دیده میشود.
بیماران مبتلا به آرتروز گردن معمولا با استراحت و فیزیوتراپی درمان میشوند؛ با این حال در موارد نادر برای کاهش فشار بر روی ریشههای عصبی نخاع، عمل جراحی انجام میگردد. مهمترین روشهای درمان برای آرتروز گردن شامل موارد زیر است:
- فیزیوتراپی
- گردنبند تاندونک آلمانی
- ماساژ درمانی
- سرما و گرمادرمانی
- استفاده از امواج فراصوت
- مصرف داروهای خوراکی
- تزریق داروهای استروئیدی
- استفاده از بریس گردن
موثرترین روشهای درمان برای دیسک گردن
متاسفانه افراد دارای دیسک گردن نسبت به بیماران دارای آرتروز در هنگام فعالیتهای مختلف درد بیشتری را احساس میکنند. به همین دلیل در مراحل اولیه درمان لازم است به مراکز فیزیوتراپی مراجعه کرده و برای کنترل درد خود از مسکنهای ضد التهاب استفاده کنند. چنانچه مصرف داروهای مسکن موثر واقع نشد و بیماران همچنان دارای درد شدید بودند، پزشک از روشهایی مانند تزریق داروهای ضد التهاب استروئیدی به در مفاصل ستون فقرات استفاده میکند.
انجام جراحی تنها زمانی صورت میگیرد که هیچ کدام از روشها موثر واقع نشده و بیماران همچنان دارای درد غیر قابل تحمل و شدیدی هستند. مهمترین روشهای درمان برای دیسک گردن شامل موارد زیر است:
- استفاده از بریس گردن
- استراحت
- فیزیوتراپی
- تزریق کورتیکواستروئید
- جراحی دیسککتومی قدامی گردن (از بین بردن فشار در یک یا چند ریشه عصبی یا در طناب نخاعی)
- کورپکتومی قدامی گردن (برطرف کردن تنگی چند سطحی گردن به علت فشردگی زیاد در ستون فقرات)
- میکرودیسککتومی خلفی (کاهش فشار ریشههای عصبی در اطراف مفصل فاست)
- لامینکتومی خلفی گردن (برداشتن قسمتی از استخوان پشتی مهرهها و آزادسازی فشار بر ریشههای عصبی یا نخاع)
سوالات متداول
1. ایا دیسک گردن به بیماری آرتروز ارتباط دارد؟
از لحاظ علت بروز تفاوت دیسک گردن با آرتروز بسیار زیاد است. جالب است که بدانید گفته میشود چنانچه دیسک گردن به موقع درمان نشود در نهایت منجر به آرتروز میگردد.
2. آیا دیسک گردن قابلیت ترمیم دارد؟
متاسفانه خیر؛ دیسک گردن در صورت آسیب دیدگی قابلیت ترمیم نداشته و در موارد شدید بیمار باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
3. آیا استفاده از گردنبندهای طبی به بهبود بیماران کمک میکند؟
بله استفاده از بریس گردن به دلیل کاهش محدوده حرکتی به درمان و کاهش علائم بیماران مبتلا به آرتروز و دیسک گردن کمک میکند.