علت درد پایین کمر چیست؟ بررسی علت و درمان درد پایین کمر

کمردرد افراد را در هر جنس و سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد. دلایل مختلفی برای کمردرد وجود دارد، از جمله آسیب، استفاده بیش از حد، آرتریت، و سایر شرایط پزشکی، مانند بیماری دیسک دژنراتیو. درد پایین کمر می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. در برخی موارد، درد راه رفتن، خوابیدن، کار کردن یا انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار یا غیرممکن می‌کند. تفاوت‌های جنسیتی مانند پهن بودن لگن زنان آنها را بیشتر در معرض درد پایین کمر قرار می‌دهد. برای مثال قاعدگی، بارداری، آندومتریوز، بیماری التهابی لگن از علت درد پایین کمر در زنان است.

معمولا درمان درد پایین کمر شامل استراحت، مسکن‌ها و فیزیوتراپی است. تزریق استروئیدها و درمان‌هایی (مانند دستکاری استئوپاتیک یا کایروپراکتیک) درد را تسکین داده و به روند بهبودی کمک می‌نماید. البته برخی از شرایطی که سبب درد پایین کمر می‌شود، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. در این مطلب از مجله طبی به درد پایین کمر به خصوص علت درد پایین کمر در زنان پرداخته‌ایم و درمان مناسب را نیز ارائه کرده‌ایم. با ما همراه باشید.

علت درد پایین کمر چیست؟

علت درد پایین کمر ناشی از آسیب‌ها، شرایط یا بیماری‌های مختلف است. در بسیاری از موارد علت درد پایین کمر، به دلیل آسیب به عضلات یا تاندون‌های کمر است. بسیاری از آسیب‌ها، شرایط و بیماری‌ها می‌توانند باعث علت درد پایین کمر و دنبالچه شوند. آنها عبارتند از:

کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر: کشیدگی و رگ به رگ شدن کمر شایع‌ترین علت کمردرد است. با بلند کردن جسم بسیار سنگین یا بلند نکردن صحیح یک جسم سنگین، به عضلات، تاندون‌ها یا رباط‌ها آسیب وارد می‌کنید.

شکستگی: استخوان‌های ستون فقرات می‌توانند در حین تصادف یا سقوط بشکنند. برخی شرایط مانند سرخوردگی مهره (اسپوندیلولیز) و پوکی استخوان نیز خطر شکستگی را افزایش می‌دهند.

مشکلات دیسک: دیسک‌ها از مهره‌ها (استخوان‌های کوچک ستون فقرات) محافظت می‌کنند. دیسک‌ها می‌توانند از موقعیت خود در ستون فقرات بیرون بزنند و بر روی عصب فشار بیاورند که به آن (برآمدگی دیسک) می‌گویند. دیسکها همچنین شاید پاره شوند که به آن (فتق دیسک) می‌گویند. از طرف دیگر با افزایش سن، دیسک‌ها تجزیه شده و نازک‌تر می‌شوند و در نتیجه محافظت کمتری ارائه می‌دهند که به آن (بیماری دژنراتیو دیسک) می‌گویند.

مشکلات ساختاری: شرایطی به نام تنگی کانال نخاعی زمانی اتفاق می‌افتد که دیسک بین مهره‌ها یا خود استخوان مهره‌ها به طناب نخاعی فشار وارد می‌کند. تحت فشار قرار گرفتن عصب نخاع باعث درد شدید عصب سیاتیک و کمردرد می‌ شود. برای مثال یکی از مشکلات ساختاری، اسکولیوز (انحنای ستون فقرات) است که می‌تواند منجر به درد پایین کمر، سفتی و مشکل در حرکت شود.

آرتروز: استئوآرتریت یا آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است که باعث کمردرد به خصوص درد پایین کمر می‌شود. اسپوندیلیت آنکیلوزان نیز باعث کمردرد، التهاب و سفتی ستون فقرات می‌شود.

بیماری: تومورهای ستون فقرات، عفونت‌ها و انواع مختلفی از سرطان ممکن است باعث درد پایین کمر شوند. سایر شرایط که به ستون فقرات نیز ارتباط ندارند، نیز شاید سبب درد پایین کمر شوند. برای مثال سنگ کلیه و آنوریسم آئورت شکمی از عوامل درد پایین کمر هستند.

اسپوندیلولیستزیس: Spondylolisthesis باعث می‌شود که مهره‌های ستون فقرات از جای خود خارج شوند و سر بخورند. اسپوندیلولیستزیس منجر به درد پایین کمر و پا درد می‌شود.

علت درد پایین کمر در زنان

درد پایین کمر برای زنان و مردان ممکن است رخ دهد که علت شایع آن در پاراگراف بالا ارائه شد. اما شرایط و عوامل خاصی ممکن است به طور خاص بر زنان تأثیر بگذارد. لگن زنان عموماً پهن‌تر از لگن آقایان است و همین امر باعث تغییر تراز و تغییر توزیع میزان بار وارده به ستون فقرات کمری می‌شود. علت درد پایین کمر در زنان شامل:

اندومتریوز: اندومتریوز یک بیماری مزمن است که در آن بافتی شبیه به پوشش رحم در خارج از رحم رشد می‌کند. این بیماری تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و سایر اندام‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

بیماری التهابی لگن (PID): بیماری التهابی لگن یک عفونت در اندام‌های تولید مثل، در درجه اول رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها است.

فیبروم‌ها: فیبروم‌ها رشد غیرسرطانی سلول‌ها در داخل یا روی رحم هستند.

کیست‌های تخمدان: کیست‌های تخمدان کیسه‌های پر از مایعی هستند که روی یا درون تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند. کیست‌های کوچک تخمدان ممکن است علائمی ایجاد نکنند، اما کیست‌های بزرگ‌تر منجر به درد یا فشار لگنی و گاهی اوقات درد پایین کمر می‌شوند.

آدنومیوز: آدنومیوز زمانی اتفاق می‌افتد که بافت آندومتر به دیواره عضلانی رحم تبدیل می‌شود. این وضعیت سبب درد پایین کمر می‌شود.

پریودهای دردناک: درد قاعدگی، که پزشکان آن را دیسمنوره می‌نامند، ممکن است درست قبل یا در طول قاعدگی رخ دهد. علائم از خفیف تا شدید متفاوت است، برای مثال:

• کرامپ زیر شکم
• درد پایین کمر
• ناراحتی لگن
• همچنین ممکن است فرد گاهی سردرد و حالت تهوع را تجربه کند.

بارداری: کمردرد می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد، زیرا مرکز ثقل فرد تغییر می‌کند و باعث افزایش فشار روی عضلات کمر می‌شود. تغییرات هورمونی نیز ممکن است منجر به درد پایین کمر شود. در مورد کمر درد در بارداری چه می‌دانید؟

علت درد پایین کمر سمت راست در زنان

علت درد پایین کمر سمت راست در زنان شامل موارد زیر است:

• درد پریود یا دیسمنوره
• فیبروئید رحم
• اندومتریوز
• بیماری التهابی لگن (PID)
• درد لگن در دوران بارداری

برخی از افراد در دوران بارداری دچار درد لگن می‌شوند. درد لگن یک یا هر دو طرف کمر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این درد همچنین ممکن است پرینه را تحت تاثیر قرار دهد یا به ران‌ها منعکس شود. در این وضعیت زمانی که فرد در حال راه رفتن، ایستادن یا غلتیدن به پهلو است، درد بدتر می‌شود.

علائم درد پایین کمر چیست؟

علائم درد پایین کمر یا به طور ناگهانی یا به تدریج ظاهر می‌شود. گاهی اوقات، درد پس از یک رویداد خاص مانند خم شدن برای برداشتن چیزی رخ می‌دهد. البته در برخی مواقع دیگر، ممکن است ندانید چه چیزی باعث درد پایین کمر شما شده است.

شایع‌ترین علامت درد است که شما با شروع آن متوجه می‌شوید، مشکلی در پایین کمر شما رخ داده است. درد ممکن است تیز یا مبهم و دردناک باشد. شاید درد به پایین یا پشت پاها منتشر شود که به
آن درد (سیاتیک) می‌گویند. اگر در حین فعالیت به کمر فشار بیاورید، ممکن است صدای “پاپ” را بشنوید. اغلب درد در موقعیت‌های خاص (مانند خم شدن) بدتر می‌شود و زمانی که دراز می‌کشید، درد کاهش می‌یابد.

سایر علائم درد پایین کمر عبارتند از:

سفتی: حرکت دادن یا صاف کردن کمر در این وضعیت سخت است. بلند شدن از حالت نشسته ممکن است کمی طول بکشد و شاید احساس کنید برای شل شدن عضلات کمر نیاز است که راه بروید یا حرکت کششی انجام دهید.. کاهش دامنه حرکتی نیز در برخی افراد وجود دارد.

مشکلات وضعیت بدن: بسیاری از افراد مبتلا به کمردرد به سختی می‌توانند صاف بایستند، به همین دلیل ممکن است نیاز باشد که برای کاهش درد «کج» یا خمیده بایستند.

اسپاسم عضلانی: پس از یک فشار یا آسیب به قسمت پایین کمر، ماهیچه‌های کمر به طور غیرقابل کنترلی اسپاسم یا منقبض می‌شوند. اسپاسم عضلانی باعث درد شدید خواهد شد و ایستادن، راه رفتن یا حرکت را دشوار یا غیرممکن می‌کند.

ایا درد پایین کمر نشانه عفونت است؟

عفونت‌های فضای دیسک بین مهره‌ای منجر به کمردرد شدید، تب، لرز، کاهش وزن، اسپاسم عضلانی و ادرار دردناک یا دشوار می‌شود. عفونت کانال نخاعی نیز اغلب باعث درد شدید، حساسیت و تب می‌شود.

از طرف دیگر بیماری التهابی لگن (PID) یک بیماری عفونی است. این وضعیت معمولا زمانی رخ می‌دهد که یک عامل بیماری‌زا از یک بیماری مقاربتی، مانند سوزاک یا کلامیدیا، به رحم، تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ سرایت کند. علائم PID از نظر شدت متفاوت است. برخی از علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• درد پایین کمر یا قسمت پایین شکم
• ترشحات غیرمعمول یا با بوی نامطبوع واژن
• درد در حین یا بعد از مقاربت واژینال
• درد هنگام ادرار کردن
• تب و لرز
• تهوع و استفراغ

افرادی که علائم بیماری التهابی لگن را دارند باید در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرند. درمان سریع به پیشگیری یا به حداقل رساندن خطرات عفونت کمک کند. اگر برای درمان تعلل کنید خطر مشکلات باروری و حاملگی خارج از رحم افزایش می‌یابد. آنتی بیوتیک‌ها معمولاً عفونت باکتریایی که باعث بیماری التهابی لگن می‌شود را درمان می‌کنند.

بهترین روش‌های برای درمان درد پایین کمر

درد پایین کمر معمولا با استراحت، یخ و مسکن‌های بدون نسخه بهتر می‌شود. پس از چند روز استراحت، می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. البته توجه کنید که استراحت مطلق نباشید، زیرا فعال بودن باعث افزایش جریان خون در ناحیه کمر شده و به تسریع بهبودی کمک می‌کند. سایر درمان‌های درد پایین کمر به علت آن بستگی دارد. این درمانها عبارتند از:

داروها: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا داروهای مسکن یک گزینه خوب برای کاهش درد پایین کمر است. سایر داروها مانند شل کننده عضلانی متوکاربامول، سیکلوبنزاپرین و… باعث شل شدن عضلات و جلوگیری از اسپاسم کمر می‌شوند.

فیزیوتراپی: فیزیوتراپی عضلات را تقویت می‌کند. تقویت عضلات سبب حمایت بیشتر از ستون فقرات شده و در نتیجه درد کاهش می‌یابد. فیزیوتراپی همچنین انعطاف‌پذیری بدن را بهبود می‌بخشد و از آسیب‌های آینده به دلیل قوی‌تر کردن عضلات می‌کاهد.

درمان دستی: چندین روش درمانی مانند استئوپاتیک یا کایروپراکتیک قادر است عضلات سفت را شل کند، درد را کاهش دهد و وضعیت ستون فقرات را بهبود بخشد. ماساژ درمانی همچنین به تسکین کمردرد و بازیابی عملکرد کمک می‌کند.

تزریق استروئید: تزریق استروئید باعث تسکین درد و کاهش التهاب می‌شود.

جراحی: برخی آسیب‌های کمری و شرایطی که سبب درد پایین کمر شده‌اند، نیاز به جراحی دارند. انواع مختلفی از جراحی برای کمردرد وجود دارد که بسته به شرایط بیمار یکی از تکنیک‌ها انتخاب می‌شود.

درمان درد پایین کمر در زنان با توجه به آسیب‌های اختصاصی آن‌ها

اگر درد پایین کمر شما ناشی از شرایط مربوط به دوره قاعدگی یا فشار عضلانی است، ممکن است درمان‌های خانگی به کاهش درد کمک کند. برخی از این درمان ها شامل:

حوله گرم: یک حوله گرم که روی کمر قرار می‌گیرد، می‌تواند گردش خون را تقویت کند. این امر به نوبه خود به مواد مغذی و اکسیژن اجازه می‌دهد تا به عضلات کمر برسند و درد و سفتی عضلات را کاهش دهد.

دارو: مسکن‌ها و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین، می‌توانند به کاهش کمردرد و سایر انواع دردهای مرتبط با پریود کمک کنند.

ورزش: ورزش کردن سبب بهبود گردش خون شده و اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد.

کشش ملایم: تمرینات کششی ممکن است به کاهش درد پایین کمر یا جلوگیری از بازگشت آن کمک کند.

کیسه یخ: اگر کمردرد شما به دلیل کشیدگی عضلانی یا آسیب است، کیسه یخ ممکن است به کاهش التهاب، درد و کبودی کمک کند. استفاده از کیسه یخ در 48 ساعت اول پس از کشیدگی یا آسیب عضلانی بهترین عملکرد را دارد.

استفاده از بالش: اگر به پهلو می‌خوابید، قرار دادن یک بالش بین زانوها سبب کاهش درد پایین کمر می‌شود. اگر به پشت می‌خوابید، قرار دادن بالش زیر زانوها، ممکن است به کاهش درد و ناراحتی کمر کمک کند.

برای دردهای شدیدتر، پزشک ممکن است داروهای مسکن قوی‌تر یا داروهای ضد بارداری هورمونی را برای تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش درد تجویز کند.

ورزش برای درمان درد پایین کمر

ورزش برای درمان درد پایین کمر یکی از درمان های اثبات شده است. تمرینات ورزشی زیادی برای کاهش درد کمر وجود دارد. تمرینات ورزشی برای درمان درد پایین کمر در ادامه ارائه شده است:

کشش زانو تا قفسه سینه

کشش زانو تا قفسه سینه می‌تواند به تقویت عضلات کمر کمک کند و تنش و درد آن را کاهش دهد. برای انجام کشش زانو تا سینه باید:

1. به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و پاهایتان را صاف روی زمین بگذارید.
2. با استفاده از هر دو دست، ساق پای راست خود را بگیرید و انگشتان خود را در هم قفل کنید.
3. در حالی که پای چپ را صاف روی زمین نگه داشته‌اید، به آرامی زانوی راست را به سمت قفسه سینه بکشید تا جایی که کشش خفیفی را در قسمت پایین کمر احساس کنید.
4. زانوی راست را به مدت 30 تا 60 ثانیه روی سینه نگه دارید و مطمئن شوید که پاها، باسن و کمر شل هستند.
5. زانوی راست را رها کرده و به حالت اولیه بازگردید.
6. مراحل 2-4 را با پای چپ تکرار کنید.
7. این تمرین را برای هر پا 3 بار تکرار کنید.

برای سخت‌تر کردن این تمرین کششی، به طور همزمان زانوها را به مدت 15 تا 20 ثانیه به سمت سینه بیاورید. این کار را 3 بار انجام دهید. بین هر ست 30 ثانیه استراحت داشته باشید.

2. تمرین چرخش تنه

چرخش تنه به کاهش تنش در قسمت پایین کمر کمک می‌کند. همچنین عضلات اصلی از جمله عضلات شکم، عضلات پشت و عضلات اطراف لگن را تقویت می‌کند. برای انجام چرخش تنه نیاز است که:

1. روی کمر دراز بکشید و زانوها را خم کنید و کف پا را روی زمین قرار دهید.
2. دست‌ها را به طور کامل به طرفین دراز کنید و به طوری که کف دست‌ها روی زمین باشند.
3. زانوها را کنار هم نگه دارید و به آرامی هر دو زانو را به سمت راست بغلتانید و 15 تا 20 ثانیه نگه دارید.
4. به حالت اولیه برگردید و مرحله 3 را در سمت چپ خود تکرار کنید و 15 تا 20 ثانیه نگه دارید.

5-10 بار در هر طرف این تمرین را تکرار کنید.

3. تمرین گربه-گاو

گربه گاو یک حالت یوگا است که به افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش تنش در عضلات کمر و عضلات مرکزی بدن کمک می‌کند. برای اجرای تمرین گربه گاو نیاز است که:

1. چهاردست و پا قرار بگیرد. زانوها را به اندازه عرض لگن باز کنید (این موقعیت شروع است).
2. با کشیدن ناف به سمت ستون فقرات، کمر خود را قوس دهید و اجازه دهید سرتان به سمت جلو بیفتد. این‌بخش مثل حالتی است که گربه بدن خود را کش می‌دهد.
3. 5-10 ثانیه این وضعیت را نگه دارید. شما باید کشش ملایمی را در قسمت پایین کمر خود احساس کنید.
4. به موقعیت شروع بازگردید.
5. حال با سفت کردن عضلات شکم، به کمر قوس دهید، به گونه‌ای که سر و باسن به سمت بالا متمایل شوند. این‌ بخش مانند حالت ایستادن گاو است
6. به مدت 5 تا 10 ثانیه در این حالت بمانید، سپس به موقعیت شروع بازگردید.
7. تمرین گربه گاو را 15 تا 20 بار تکرار کنید.

همچنین می‌توانید این حرکت را روی صندلی در حالی که پاهایتان صاف روی زمین و دست‌ها روی زانو قرار دارند، انجام دهید.

4. کشش همسترینگ به صورت نشسته

تصور می‌شود که عضلات سفت شده همسترینگ یکی از عوامل شایع درد و آسیب‌های کمر باشد. این حرکت ماهیچه‌های همسترینگ را کش می‌دهد، از این رو گرفتگی از بین می‌رود و تنش را در ستون فقرات کاهش می‌دهد. اگر کمر درد دارید، می‌توانید این کشش را با حوله انجام دهید تا به کاهش درد کمک کنید.

برای انجام کشش همسترینگ نشسته با استفاده از حوله، باید:

1. روی زمین بنشینید و یک پا را مستقیما در مقابل خود قرار دهید.
2. برای ایجاد کشش بیشتر یک حوله یا نوارکشی ورزشی را دور کف پایی که صاف در مقابل قرار داده‌اید بیاندازید. و سر دیگر آن حوله را با دستانتان بگیرید.
3. به آرامی باسن را به جلو خم کنید و شکم را تا ران پایین بیاورید.
4. پشت را صاف نگه دارید، حوله را بگیرید تا به شما کمک کند شکم را به پاهای خود نزدیک کنید.
5. تا زمانی که در ناحیه کمر و پشت ساق پا احساس تنش خفیف کنید، کشش را ادامه دهید.
6. 10 ثانیه این وضعیت را نگه دارید، 30 ثانیه استراحت کرده و 3 بار این تمرین را تکرار نمایید.

شما می‌توانید با گرفتن حوله نزدیک یا دورتر از پاهای خود، کشش این تمرین را افزایش یا کاهش دهید. همانطور که در طول زمان بدن شما انعطاف پذیرتر می‌شود، می‌توانید مدت زمان نگه داشتن کشش را افزایش دهید یا زمان بین تکرارها را کاهش دهید.

انجام تمرین شیب لگن

تمرین شیب دادن به لگن روشی موثر برای شل شدن عضلات سفت و حفظ انعطاف‌پذیری کمر است. برای انجام تمرین شیب لگن باید:

1. به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید و پاها را صاف کنید. دست‌هایتان می‌تواند نزدیک سرتان باشد (مثل اینکه می‌خواهید دراز و نشست را انجام دهید)، یا می‌توانید بازوهایتان را کنارتان بگیرید. انحنای طبیعی ستون فقرات کمر را کمی از روی زمین بلند می‌کند.
2. به آرامی کمر را قوس دهید و شکم را به سمت بیرون فشار دهید و مرکز بدن را تثبیت کنید.
3. 5 تا 10 ثانیه نگه دارید، سپس استراحت کنید.
4. لگن خود را کمی به سمت سقف فشار دهید و در عین حال عضلات شکم و باسن را سفت کنید. در حین انجام این کار، باید احساس کنید که کمرتان به زمین فشار می‌آورد. (لگن شما نباید از زمین خارج شود.)
5. 5 تا 10 ثانیه نگه دارید، سپس استراحت کنید.

با 10 تا 15 تکرار در روز شروع کنید و سپس به 25 تا 30 تکرار برسانید.

آنچه در مورد درد پایین کمر خواندید

درد پایین کمر بسیار شایع است. این وضعیت می‌تواند ناشی از کشیدگی (آسیب) به عضلات یا تاندون‌های کمر باشد. علل دیگر درد پایین کمر عبارتند از آرتریت، مشکلات ساختاری و آسیب دیسک. درد اغلب با استراحت، فیزیوتراپی و دارو بهتر می‌شود. با حفظ وزن مناسب و فعال ماندن، خطر کمردرد را می توان کاهش داد.

در حالی که برخی از علت‌های درد پایین کمر برای زنان و مردان مشترک است، شرایط و عواملی که به طور خاص با کمردرد در زنان مرتبط است شامل درد قاعدگی، اندومتریوز، بیماری التهابی لگن، فیبروم، کمردرد مرتبط با بارداری، کیست تخمدان و آدنومیوز است. درمان‌های خانگی مانند استراحت، گرما یا سرما درمانی، مسکن‌ها، ورزش‌های کششی و بهبود وضعیت بدن ممکن است اثر تسکین موقتی داشته باشند. با این حال، فرد برای درد مداوم یا شدید باید به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشد.

پرتکرارترین سوالات متداول کاربران