پارگی مینیسک یکی از شایعترین آسیبهای زانو است. پارگی مینیسک معمولا ناشی از آسیبهای ورزشی است، اما میتواند حین پیچیدن زانو نیز رخ دهد. تست پارگی مینیسک زانو یک روند تشخیصی است که در آن با استفاده از روشهای متنوع تصویر برداری مانند آندوسکوپی، رادیولوژی و آزمایشات فیزیکی مینیسک زانو مورد بررسی قرار میگیرد. در این مقاله از مجله طبی به معرفی مهمترین تستهای تشخیصی جهت تعیین پارگی مینیسک زانو میپردازیم.
چرا باید تست پارگی مینیسک زانو انجام دهیم؟
انجام تست پارگی مینیسک زانو به منظور تشخیص سریع به منظور انتخاب و تعیین راهکار درمانی مناسب، به اخذ نتیجه مثبت و بهبود شرایط بیمار کمک میکند. در فرآیند تست پارگی مینیسک زانو، پارگی یا عدم پارگی این بخش مورد ارزیابی قرار میگیرد. به این ترتیب میتوان تشخیص داد که درد، التهاب و سایر علائم ناراحتی زانو به پارگی مینیسک مربوط است یا از عوامل دیگر ناشی میشود.
از آنجایی که در مینیسکها عروقی وجود ندارد و دو سوم بخش داخلی آنها بدون منبع عصبی است، تشخیص آسیبهای منیسک را میتوان دشوار در نظر گرفت. به همین دلیل است که آسیب یا پارگی مینیسک زانو با درد و تورم زیادی همراه نیست. در روند تست پارگی مینیسک زانو از معاینه فیزیکی و تجویز آزمایشهای ویژه استفاده میشود. اطلاع از سابقه بیمار، انجام تصویر برداری و معاینه جسمی مهمترین تستهای پارگی مینیسک زانو را شامل میشوند و هر یک نیز دارای انواع خاصی هستند که در ادامه به معرفی و توضیح آنها میپردازیم.
روشهای تشخیص پارگی مینیسک زانو
برخی از روشهایی که برای تشخیص پارگی مینیسک زانو استفاده میشوند عبارتند از:
- معاینات فیزیکی: معاینه فیزیکی و توجه به شرایط زانو نخستین گام در تشخیص پارگی مینیسک محسوب میشود.
- رادیولوژی: در این روش از طریق تصاویر رادیوگرافی، توموگرافی، آنگیوگرافی و مایوگرافی پارگی مینیسک زانو تشخیص داده میشود.
- آندوسکوپی: در این روش دکتر متخصص بخش ارتوپدی با استفاده از آندوسکوپ، از داخل زانو به مینیسک دسترسی یافته و میتواند آن را بررسی کند.
- انجام آزمایشات فیزیکی: از طریق انجام آزمونهای خاصی مانند آزمون Lachman، Pivot Shift و Drawer میتوان به بررسی زانو پرداخته و پارگی مینیسک زانو را تشخیص داد.
مشاوره با پزشک متخصص و انجام آزمونهای لازم میتواند به شناسایی پارگی مینیسک زانو در کوتاهترین زمان ممکن کمک کند. در این میان لازم است هرگز به تشخیص خودتان عمل نکنید و به متخصص مربوطه مراجعه نمایید. برای اطلاع از درمان سنتی آب آوردن زانو به این مطلب از مجله طبی اشاره کنید.
مهم ترین تست های پارگی مینیسک زانو
فرآیند تشخیصی پارگی منیسک زانو علاوه بر اطمینان از وجود پارگی، به واسطه انجام آزمایشهای تشخیصی، مینیسک پاره شده را نیز نشان داده و میزان آسیب را نیز تعیین میکند. بسته به نوع پارگی و شدت آن ممکن است از روشهای مختلفی برای کنترل و درمان استفاده میشود. پارگی مینیسک با توجه به اندازه، محل یا شدت، غالبا با سه روش اصلی تشخیص داده میشود. در ادامه به معرفی و توضیح تستهای مربوط به تشخیص پارگی مینیسک میپردازیم.
1. بررسی سابقه فرد بیمار؛ اولین گام برای شروع تشخیص پارگی مینیسک زانو
در گام نخست پزشک سوالاتی را درباره شروع بروز علائم پارگی مینیسک مطرح میکند و به بررسی و ارزیابی پارگی یا عدم پارگی مینیسک میپردازد. در این مرحله درباره فوری بودن یا نبودن درد، چرخش یا عدم چرخش زانوها و ایجاد صدا در هنگام تحرک و درد زانوها پرسیده میشود. بیمارانی که سابقه پارگی یا تحلیل رفتگی مینیسک را دارند بیشتر از سایر افراد مستعد ابتلا به این عارضه هستند.
2. معاینه فیزیکی زانو از مهمترین تست های پارگی مینیسک زانو
پزشک بعد از بررسی تاریخچه پزشکی بیمار، از معاینه فیزیکی برای تعیین قفل شدن یا نشانههای پارگی غضروف قفل شده در مفصل زانو استفاده میکند تا مشخص شود پارگی مینیسک جانبی یا داخلی است. طی روند معاینه ممکن است پزشک با حرکت دادن پا در جهات مختلف، به بررسی دامنه حرکتی بیمار پرداخته و شرایط حرکت مفصل زانو را بسنجد.
3. تست مک موری و تشخیص پارگی مینیسک زانو
این تست را میتوان مجموعهای از حرکات پا است که به منظور تشخیص پارگی مینیسک زانو مورد استفاده قرار میگیرد. وقتی پزشک معالج در حین معاینه، پا و مفصل زانو را حرکت میدهد، در صورت پدیدار شدن علائم درد در بیمار، شناسایی نوع و میزان مشکل توسط پزشک صورت میگیرد.
تست مک موری قسمتی از معاینه اولیهای است که بعد از نخستین تجربه پا درد ناشی از آسیب زانو انجام میشود. با این وجود به منظور اطمینان بیشتر از نتایج تست مک موری ممکن است از بعضی آزمایشات تصویر برداری جهت تایید قطعی پارگی مینیسک و سایر آسیبها استفاده نمود. در صورتی که آسیب درونی مفصل به ترمیم جراحی نیاز داشته باشد نیز پزشک برای تشخیص دقیق، دستور انجام آرتروسکوپی را صادر خواهد کرد.
4. تست Ege از بهترین آزمایشها برای تشخیص پاره شدن مینیسک زانو
از دیگر آزمایشاتی که جهت تشخیص پارگی مینیسک زانو در دستور کار قرار میگیرد، تست Ege است که در آن به بررسی علائم منیسک پاره شده پرداخته و به تشخیص آسیب کمک میکند. در این از وارد کردن وزن بر روی زانوی آسیب دیده استفاده میشود؛ این در حالی است که طی انجام تست به یک کلیک مشخص توجه شده و این صدا شنیده میشود.
در این تست طبق درخواست پزشک، بیمار به حالت چمباتمه در آمده و به این شکل به زانوی خود نیرو وارد میکند. با توجه به این حرکت، گیر کردن قطعهای از غضروف پاره شده بین استخوانها و صدای ناشی از آن که مشابه صدای کلیک است، شرایط زانوی بیمار را به پزشک نشان میدهد.
5. تست آسیاب اپلی برای بررسی آسیب دیدن مینیسک زانو
در این تست تشخیصی از بیمار درخواست میشود تا زانوها را با زاویه 90 درجه خم کند. پس از آن ران بیمار و زانوی معاینه کننده روی میز معاینه قرار میگیرد. در این شرایط معاینه کننده به شکل جانبی و میانی استخوان ساق را میچرخاند. این حرکت در ابتدا با حواس پرتی همراه میشود، اما در صورتی که بیمار احساس درد، ناراحتی و محدودیت بیش از حد داشته باشد، بررسی شرایط آسیب ضروری است. در ادامه این فرآیند، فشرده سازی جایگزین حواس پرتی خواهد شد. اگر در طی انجام این تست، چرخش و فشرده سازی دردناکتر باشند یا چرخش کاهش یافته نسبت به سمت طبیعی نشان داده شود، بیمار به احتمال زیاد دچار عارضه آسیب مینیسک زانو شده است.
6. تست تندرنس خط مفصل زانو
تست تندرنس خط مفصل یا JLT را میتوان نوعی معاینه فیزیکی دانست که جهت غربالگری حساسیت مرتبط با آسیبهای ناحیه منیسک انجام میشود. چنانچه درد ناحیه داخلی یا جانبی مفصل موضعی باشد، از این روش به عنوان تست پارگی مینیسک زانو استفاده میشود.
با استفاده از نتایج این آزمایش میتوان آسیب شناسی دژنراتیو غضروف مفصلی را به انجام رسانده و یا به دیسک عدم یکپارچگی منیسک داخلی را مشخص کرد. افرادی که به JLT مبتلا هستند نشانههای درد در مفصل را تجربه کرده و در زمان اعمال فشار بر روی سطح مفصل یا حرکت دادن مفصل دچار محدودیت در دامنه حرکتی طبیعی میشوند. نشانههایی که با حساسیت مفصل در این عارضه نمودار میشوند شامل سفتی، تورم، قرمزی، گرمی، درد و تغییر شکل مفصل است.
در انجام این تست پارگی مینیسک معمولا بیمار آرام روی میز دراز میکشد. با این وجود میتوان این نوع آزمایش را در حالتی که بیمار به شکل نشسته با زانوهای خمیده در زاویه 90 درجه قرار دارد نیز انجام داد. از تست تندرنس خط مفصل زانو غالبا برای بررسی مینیسک جانبی و منیسک داخلی زانو استفاده میکنند.
7. تست تسالی از بهترین روش های بررسی وضعیت مینیسک زانو
آزمون Thessaly مجموعهای از حرکات پا است که با هدف تشخیص پارگی مینیسک توسط پزشک تجویز میشود. این معاینه فیزیکی بدون نیاز به در اختیار داشتن تجهیزات خاص و مجزا در مطب پزشک صورت میگیرد. مطابق دستور العمل مربوط به این تست لازم است بیمار بر روی یک پا ایستاده و به پهلو بچرخد.
به این شکل میتوان علائمی مثل درد که در حین انجام حرکات احساس میشوند را شناسایی کرد. این تست با طور معمول قسمتی از یک معاینه اولیه است که برای افراد دارای نشانههای زانو درد یا بیمارانی که دچار آسیب در ناحیه زانو شدهاند انجام میشود. علاوه بر انجام این تست و بررسی نتایج مربوط به آن ممکن است به انجام یکی از چند آزمایش تصویر برداری جهت اطمینان از پارگی مینیسک یا سایر آسیبها نیز نیاز باشد.
8. عکس برداری؛ آسانترین روش تشخیص پارگی در مینیسک زانو
تجویز اسکن رزونانس مغناطیسی یا MRI از دیگر روشهای تخصصی برای تشخیص پارگی مینیسک زانو است. با استفاده از اسکن MRI میتوان بافتهای نرم مفصل زانو را به شکل عمیق و دقیق مشاهده نمود. به این ترتیب محل و شدت پارگی کاملا مشخص میشود. با استناد به نتایج این تصویر بردار همچنین میتوان حجم مایع اضافی موجود در مفصل زانو را نیز اندازه گیری کرد. با این روش میتوان در صورت وجود قطعه پاره شده از منیسک برای درمان آن اقدام نمود. چنانچه زانو دارای تورم بوده یا مایعی در آن باقی بماند، پزشک انجام MRI را ضروری خواهد دانست تا اطلاعات بیشتری به دست آورد.
نکته: پیش از تجویز دارو جهت کنترل و بهبود نشانههای مربوط به پارگی مینیسک زانو لازم است شدت آسیب تشخیص داده شود تا ریسک انتخاب روش روند درمان به پایینترین میزان کاهش یابد. به عنوان مثال پزشک یا متخصص ارتوپدی زمانی به تجویز برخی از تستهای تشخیصی میپردازد که یکی از شایعترین آسیبهای زانو در بیمار وجود داشته باشد. آسیبهای ورزشی رایجترین عوامل پاره شدن مینیسک زانو به شمار میآیند. با این وجود وارد شدن ضربه در حین زمین خوردن و تصادفات رانندگی نیز میتوانند از دیگر عوامل موثر در پارگی مینیسک زانو محسوب شوند.
نتیجه گیری
پاره شدن مینیسک زانو در اثر عوامل و آسیبهای گوناگون ایجاد شده و با علائمی نظیر درد، التهاب، تورم، قرمزی و محدود شدن دامنه حرکتی در افراد مبتلا همراه است. با توجه به شدت و شرایط آسیب به مفصل زانو، از روشها و تستهای گوناگونی برای تشخیص و تایید پارگی مینیسک استفاده میشود. در این مقاله به مهمترین و متداولترین آزمایشات تشخیصی جهت تشخیص پارگی مینیسک زانو اشاره کردیم. بدیهی است که مراجعه فوری به پزشک معالج پس از مشاهده علائم درد و ناراحتی در ناحیه زانو از اهمیت بالایی برخوردار بوده و روند درمان این عارضه را تسهیل و تسریع خواهد کرد.
سوالات متداول در مورد تست پارگی مینیسک زانو
1. چه زمانی برای پارگی مینیسک نیاز به جراحی داریم؟
اگر درمانهای خانگی و فیزیوتراپی به پارگی مینیسک زانو پاسخ نداد، پزشکان اغلب جراحی را برای ترمیم بافت پیشنهاد میکنند.
2. آیا برای تشخیص پارگی منیسک به ام آر آی نیاز دارید؟
بله، MRI یکی از روشهای تشخیص پارگی مینیسک زانو است. درست است که معاینات پزشکی میتوانند نشانههایی از پاره شدن مینیسک را ارائه دهند، اما پیش از درمان اغلب پزشکان MRI را نیز برای اطمینان یافتن از وضعیت مینیسک زانو پیشنهاد میکنند.
3. پارگی مینیسک چه حسی دارد؟
با پاره شدن مینیسک زانو، زانو درد گرفته و تورم در این قسمت مشاهده میشود. همچنین ممکن است احساس کنید که مفصل زانوی شما ناگهان قفل شده و نمیتوانید زانوی خود را به طور کامل باز کنید.