کمر درد بعد از سزارین؛ بررسی علت و بهترین راهکارها برای درمان

باروری و زایمان، تجربه‌ای بسیار عجیب است و در عین زیبایی، تاثیرات مختلفی بر بدن یک خانم بارداری می‌گذارد. پس از به دنیا آمدن نوزاد با سزارین، فشار زیادی به ستون فقرات وارد خواهد شد و اندام‌های مختلف بدن، تحت تاثیر قرار می‌گیرند. به همین دلیل است که اغلب خانم‌ها، کمر درد بعد از سزارین را تجربه می‌کنند. البته این کمر درد دلایل مختلفی دارد. ما در این مطلب از مجله طبی قصد داریم شما را با علت کمر درد بعد از سزارین و بهترین روش‌های درمان آن آشنا کنیم.

علت کمر درد بعد از سزارین چیست؟

سزارین و به طور کلی زایمان، می‌تواند عوارضی را در پی داشته باشد. عفونت رحم و کمر درد، پا درد، تغییرات هورمونی و اضافه وزن هر کدام از عوارض و پیامد‌های زایمان هستند که اغلب پس از به دنیا آمدن نوزاد، با مراقبت و مراجعه به موقع به پزشک، مرتفع خواهد شد.

کنار آمدن با کمردرد، به خصوص در دوران نقاهت پس از عمل جراحی، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در حالی که انتظار می‌رود جای بخیه‌ها درد کند، اما این کمر درد و پا درد بعد از سزارین است که اغلب به یک مشکل بزرگ تبدیل خواهد شد. عوامل مختلفی در بروز کمر درد بعد از سزارین نقش دارند. در ادامه علت کمر درد بعد از سزارین را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

تغییرات هورمونی، رایج‌ترین علت کمر درد بعد از سزارین

در دوران بارداری، تغییرات هورمونی بسیاری در بدن خانم‌ها شکل می‌گیرد. هورمون‌هایی مانند ریلکسین سبب شل شدن مفاصل برای زایمان می‌شوند که همین امر بر ثبات ستون فقرات تاثیر خواهند داشت. در نهایت این عدم ثبات ستون فقرات منجر به کمر درد می‌شود.

فشار ناشی از عمل جراحی

درست است که اغلب سزارین عملی بدون درد محسوب می‌شود، اما این جراحی، بر عضلات و رباط کمر فشار وارد خواهد کرد. در نتیجه کمر درد بروز خواهد کرد و در کنار درد بخیه و جای جراحی باعث ناراحتی مادر خواهد شد. البته این فشار ناشی از جراحی پس از چند روز و با بهبودی زخم جراحی از بین خواهد رفت. نکته مهمی که باید عنوان شود این است که اگر زنان قبل از بارداری یا حین آن ورزش کنند و بدنی آماده داشته باشند، بعد از سزارین کمتر دچار درد و فشار خواهند شد.

بیهوشی از علل درد کمر بعد از سزارین

نوع بیهوشی که برای زایمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، ممکن است سبب کمر درد بعد از سزارین شود. اگر بیهوشی نخاعی صورت گرفته باشد، برخی از خانم‌ها کمر درد را تجربه خواهند کرد. بیهوشی نخاعی نوعی از بیهوشی است که در آن به کمک یک سرنگ، مایعی بی حس کننده نخاعی نزدیک نخاع تزریق می‌شود که این کار توسط یک سوزن بلند انجام خواهد شد. هرچه سوزن به کار رفته برای بیهوشی نخاعی بیشتر باشد، احتمال ابتلا به کمر درد بیشتر می‌گردد.

از این روش برای برخی از عمل‌های جراحی مانند سزارین، جراحی شکم و لگن و جراحی‌های اورولوژی استفاده می‌شود. از آنجایی که سرعت بی‌حسی و بهبود آن سریع است و نیازی به بیهوشی کامل نیست، بسیاری از پزشکان از این روش در عمل‌های جراحی استفاده می‌کنند.

نگه داری و مراقبت از نوزاد بعد از زایمان

علاوه بر موارد فوق، نحوه بلند کردن نوزاد و مراقبت از او نیز عاملی برای کمر درد بعد از سزارین به شمار می‌رود. شیوه نادرست بلند کردن نوزاد سبب می‌شود تا فشار زیادی به کمر وارد گردد. در صورتی که برای بلند کردن نوزاد، از کمر خم شوید، وزن به طور کامل بر کمر می‌افتد. پس در صورتی که می‌خواهید نوزاد یا وسایل او را از زمین بلند کنید، لازم است که به جای کمر، زانوهای خود را خم کنید و از دولا شدن خودداری نمایید.

همچنین برای نگهداری و شیر دادن به نوزاد، به جای آنکه خود را به سمت او مایل کنید، نوزاد را به خود بچسبانید و نزدیک کنید.

کمر درد در زمان بارداری

از آنجایی که خانم‌های باردار در طول زمان حاملگی، با تغییر وزن مواجه می‌شوند، لذا فشار روی کمر زیاد شده و همین امر سبب بروز کمر درد می‌گردد. از سوی دیگر، به دلیل افزایش پیدا کردن سطح هورمون پروژسترون، هورمون ریلکسین و همچنین سایر هورمون‌ها که سبب شل شدن رباط‌ها و مفاصل می‌شوند، کمر درد در بارداری ظهور پیدا می‌کند که رفته رفته پس از زایمان از بین خواهد رفت.

درمان درد کمر بعد از سزارین

کمردرد بعد از سزارین در بین مادران شایع است و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند شیوه زایمان و وضعیت کلی جسمانی مادر باشد. اما خبر خوب این است که درمان درد کمر بعد از سزارین راهکارهای خوبی دارد که به راحتی قابل اجرا هستند.

ورزش‌های ملایم و آرام برای درمان درد کمر بعد از سزارین

در روزهای ابتدایی پس از سزارین، فعالیت‌های شما محدود خواهد بود. پزشک باید در ابتدا روند بهبودی شما را بررسی کند تا مجوز برای انجام ورزش‌های پس از زایمان صادر شود. توجه داشته باشید که شروع ورزش پیش از تایید پزشک، سبب بروز آسیب جدی و طولانی‌تر شدن روند بهبودی می‌گردد. اما به طور کلی، این ورزش‌ها برای درمان درد کمر پس از سزارین مفید هستند:

• پیاده‌روی: ساده و در عین حال موثر برای تقویت کلی بدن
• حرکت چرخش لگن: به سفت شدن عضلات شکم و لگن کمک می‌کند
• حرکت گربه-گاو: (خم و راست کردن کمر روی دست و زانو) سبب نرم شدن ستون فقرات می‌شود
• حرکت کودک: (زانو بزنید و در حالی که روی پاشنه پا نشسته‌اید، دستان خود را به سمت جلو دراز کنید) این حرکت به کشش کمر و آرامش کمک می‌کند
• چرخش‌های ملایم: (روی دست و زانو، به آرامی سر خود را بچرخانید تا پاشنه پا را ببینید و به آرامی در طرف دیگر تکرار کنید)
• تمرینات یوگا: برخی از حرکات ساده یوگا می‌توانند برای تقویت کمر مفید باشند
• تمرینات کف لگن: برای تقویت عضلات کف لگن که در دوران بارداری و زایمان تحت فشار قرار گرفته‌اند، مفید است

نحوه صحیح بلند کردن اجسام بعد از سزارین

یکی از روش‌های درمان کمر درد بعد از سزارین، این است که به درستی اجسام و وسایل را از روی زمین بردارید. برای اینکه فشار از روی کمر شما برداشته شود، باید به جای خم کردن کمر، زانوهایتان را خم کرده و به پایین هدایت کنید. به این ترتیب فشار روی کمرتان کاهش پیدا خواهد کرد.

برای کاهش درد کمر درد بعد از سزارین، به اندازه کافی استراحت کنید

خواب خوب، گاهی اوقات از بهترین داروها، عملکرد موثرتری دارد. استراحت کردن به بدن فرصت می‌دهد تا انرژی خود را برای کمک به بهبودی بعد از زایمان، بازیابد. دراز بکشید و راحت بنشینید، به این معنی که بدن شما ریلکس شده باشد و فشاری روی هیچ نقطه از بدنتان به خصوص کمر احساس نکنید.

درمان کمر درد بعد از سزارین طب سنتی

برای درمان کمر درد بعد از سزارین طب سنتی هم به کار می‌آید. برخی از روش‌های درمانی سنتی می‌توانند به کاهش درد کمر بعد از سزارین کمک شایانی نمایند. در ادامه شما را با چندتا از این بهترین روش‌های درمان کمر درد ناشی از سزارین با طب سنتی آشنا خواهیم کرد:

استفاده از کمپرس گرم برای درمان کمر درد بعد از سزارین

یکی از روش‌های درمان کمر درد بعد از سزارین در طب سنتی، استفاده از کمپرس گرم است. کمپرس گرم، جریابن خون در ناحیه کمر را افزایش داده و همین امر سبب کاهش تنش و گرفتگی عضلات در کمر خواهد شد. علاوه بر این، گرمای کمپرس گرم، التهابات و اسپاسم‌های عضلات را نیز برطرف می‌کند که همین امر سبب کاهش درد کمر خواهد شد.

استفاده از گیاهان دارویی برای کاهش درد کمر بعد از زایمان

برخی از گیاهان دارویی دارای خواص ضدالتهاب و تسکین دهندگی هستند که برای کاهش و درمان کمر درد ناشی از سزارین به طور موثری عمل خواهند کرد. به عنوان مثال زنجبیل دارای خواص بسیار موثری برای کاهش درد کمر است. این گیاه دارای خواص ضدالتهابی است و همانند یک مسکن طبیعی عمل می‌کند. ضمن آنکه دارای طبعی گرم است و سبب افزایش گردش خون در کمر خواهد شد.

علاوه بر زنجبیل، استفاده از چای سبز نیز می‌تواند برای کاهش درد کمر موثر باشد. چای سبز دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیاری است که سبب بهبود سلامت بافت بدن خواهد شد. ضمن آنکه چای سبز التهابات بدن را کاهش می‌دهد که همین امر سبب کاهش درد در کمر می‌گردد. از سویی چای سبز سبب بهبود گردش خون در بدن شده و عضلات کمر را تقویت می‌کند.

کمر درد بعد از سزارین با بیهوشی نرمان و نخاعی چقدر شایع است؟

به طور دقیق نمی‌توان آمار مشخصی از میزان شیوع کمر درد بعد از سزارین با بیهوشی عنوان کرد، چرا که مطالعات نتایج مختلفی را ارائه می‌دهند. اما به دلیل تغییرات هورمونی و خود عمل سزارین، کمر درد در بیهوشی می‌تواند برای تعدادی از خانم‌ها رخ دهد. در برخی از مطالعات نشان داده شده است که کمر درد بعد از بی حسی نخاعی، در 20 الی 46.5 درصد از زنان رخ می‌دهند، این در حالی است که مطالعه دیگری حاکی از آن است که شیوع این درد در بین زنان باردار، از 5 تا 9 درصد متغیر است.

با این وجود، کمردرد پس از سزارین با بیهوشی، یکی از عوارض شایع است. اما خبر خوب این است که این درد گذار است و به خودی خود بین چند روز تا چند هفته بهبود میابد. ضمن آنکه درمان آن نیز ساده است. سن بالا، چاقی، سابقه کمر درد، استفاده از سوزن‌های بزرگ برای تزریق داروی بیهوشی، سندروم دم اسب و سابقه زایمان‌های متعدد، از جمله عواملی هستند که احتمال ابتلا به کمر درد پس از سزارین با بیهوشی را بالا می‌برند.

عوارض بی حسی نخاعی در سزارین

عوارض بی حسی نخاعی در سزارین را می‌توانیم به دو دسته عمده عوارض جزئی و عمده تقسیم کنیم. عوارض جزئی بی حسی نخاعی در سزارین به صورت محدود و گذرا در وضعیت فیزولوژیکی بیمار ظاهر شده و از بین می‌رود. اما عوارض عمده می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای برجای بگذارد.

عوارض جزئی بیهوشی نخاعی سزارین کدامند؟

اغلب افراد در بیهوشی نخاعی سزارین، عوارض جزئی را تجربه می‌کنند. این عوارض شامل افت فشار خون، تهوع، استفراغ، مقداری نارسایی تنفسی، کمر درد و همچنین سردرد پس از سوراخ شدن فضای دور نخاعی می‌شوند.

عوارض عمده بیهوشی نخاعی شامل چه موارد می‌شود؟

در صورتی که بیهوشی نخاعی به درستی و مطابق با اصول صورت نگیرد، عوارض گسترده‌ای را برای بیمار در پی خواهد داشت. آسیب‌های عصبی جداگانه، مننژیت، سندروم دم اسب و اختلالات عصبی از جمله عوارض عمده نخاعی بیهوشی در سزارین هستند که به ندرت رخ می‌دهند.

روش های درمان کمر درد بعد از زایمان

در دوران بارداری، اندام‌های داخلی خانم‌ها برای آنکه به جنین جا برای رشد داده شود، جابه جا خواهند شد. این جابه جایی سبب تغییر وضعیت قرارگیری بدن شده و فشار روی کمر را افزایش می‌دهد. همچنین زایمان عضلات را به شدت درگیر می‌کند و همین امر سبب وارد آمدن فشار زیاد به کمر خواهد شد. تمامی این موارد دست به دست هم می‌دهند تا خانم‌ها با کمر درد بعد از زایمان دست و پنجه نرم کنند. در ادامه شما را با بهترین روش های درمان کمر درد بعد از زایمان آشنا خواهیم کرد:

به وضعیت بدنی صحیح بازگردید

حفظ وضعیت صحیح بدن، از فشار آمدن بر روی عضلات جلوگیری می‌کند؛ پس باید به نحوه نشستن و ایستادن خود به خوبی توجه کنید. هنگام شیردهی از صندلی‌های راحت استفاده نمایید و به جای خم شدن به سمت نوزاد، نوزاد را به سینه خود نزدیک کنید.

همچنین برای بلند کردن وسایل یا کودکتان، به جای خم شدن با کمر، زانوهایتان را خم کرده، به حالت چمباتمه بنشینید و سپس وسایل یا نوزاد خود را بلند کنید. از بلند کردن اجسام سنگین خودداری نمایید تا حداقل فشار به کمر شما وارد شود. این یکی از بهترین راه‌ها برای درمان کمر درد بعد از زایمان است.

از وسایل کمکی برای کاهش کمر درد استفاده کنید

استفاده از وسایل کمکی و حمایتی مانند کمربندهای طبی، از فشار آمدن زیاد بر کمر جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر کمربندهای طبی، برای حمایت از کمر و بازوهایتان، هنگام نشستن و دراز کشیدن از بالش استفاده کنید و با یک زیرپایی، پاهای خود را بالاتر از سطح زمین قرار دهید.

اگر مجبور هستید طولانی مدت بایستید، حتما یک چهارپایه کوتاه زیر یکی از پای خود قرار دهید تا فشار از روی کمر شما برداشته شود.

ورزش‌های بعد از زایمان را جدی بگیرید

حتی اگر احساس خستگی می‌کنید، تحرک ملایم می‌تواند به کاهش کمردرد کمک کند. انجام حرکات ورزشی آرام و ملایم سبب تقویت عضلات مرکزی بدن شده و روند درمان کمر درد بعد از سزارین و زایمان را تسریع می‌بخشد.

پیاده‌روی‌های کوتاه و آرام و حرکات کششی ملایم انجام دهید. تمریناتی مانند چرخش لگن در یوگا برای تقویت عضلات ضعیف یا آسیب‌دیده بسیار مفید است.

سوالات متداول درباره کمر درد بعد از سزارین